سونات های تصویری ام.کی.چیورلیونیس
فرض کنید قدرت خلق و استفاده از تکنیک های پیچیده آهنگسازی را دارید و می توانید مجموعه هایی ریتمیک، ملودیک و هارمونیک بسازید تا مفاهیمی که در ذهن دارید به موسیقی تبدیل کنید. آیا سراغ هنر دیگری برای این انتقال پیام می روید؟ آیا نگران نمی شوید که خلق آثار تجسمی، تحت شعاع قدرت موسیقایی شما قرار گرفته و حتی شاید آن قدرت را هم بزیر بکشد؟
میکالیوس کنستانتیناس چیورلیونیس (۱۸۷۵–۱۹۱۱ م) آهنگساز و نقاش اهل لیتوانی، برای این سوالات پاسخ محکمی داشت؛ پس از موسیقی به سراغ نقاشی رفت و به یک اندازه در هر دو موفق شد. او در طی عمر کوتاه ۳۶ ساله خود ۴۰۰ قطعه موسیقی و تقریبا به همان تعداد نقاشی و چاپ تنها در یک دوره فعالیت شدید شش ساله(۱۹۰۳–۱۹۰۹) از خود برجای گذاشت. بخش عمده آثار او در موزه ای به نام خودش در شهر کائوناس( دومین شهر بزرگ لیتوانی) و تعدادی دیگر در ویلنیوس (پایتخت لیتوانی)، ورشو (پایتخت لهستان) و سن پترزبورگ (دومین شهر بزرگ روسیه) گردآوری شده است.
محتوای آثار جذاب او مرموز و از تم ها و نقوش مشابه ای که برخوردی نمادین با موضوع، همسو با سمبولیسم اروپایی دارد تشکیل شده است. چیورلیونیس آرتیستی پیشرو در زمانه مدرنیسم اروپایی بوده که بسیار عمیق تر از هر آرتیست دیگر اروپای شرقی و مرکزی، با تلفیق نقاشی و موسیقی به سمت مدرنیسم حرکت کرده است. در تصاویر مبهم چیورلیونیس، فرم و محتوا مفاهیم فراری هستند که به صورت نامرئی جلوه می کنند. او نه تنها به ادبیات معاصر بلکه به علم، تاریخ، فلسفه و نجوم نیز علاقمند بود. او آثار فلسفی کانت، دکارت، شوپنهاور و نیچه را خوانده بود. چیورلیونیس به نظریاتی که دیدگاه و برداشت های تخیلی را تجزیه و تحلیل می کرد علاقمندی زیادی داشت.
در کارهای اولیه چیورلیونیس ما با فضایی طبیعت نگارانه مواجه هستیم. در این تصاویر کوه، ابرها و درختان در فضایی اسرارآمیز مانند غروب یا طلوع خورشید با حالت های نمادگرایانه عجیب و غریب به گونه ای نقاشی شده که یادآور اشکال آشنای انسانی یا حیوانات هستند.
هفت گانه چیورلیونیس
او در بین سال های ۱۹۰۷ تا ۱۹۰۹ میلادی هفت سونات تصویری نقاشی کرد که توانایی منحصر به فرد خود را در به کار بردن اشکال موسیقایی به صورت گفتگویی تصویری بر روی کاغذ نشان دهد.
سونات شماره ۱( سونات خورشید، ۱۹۰۷)، سونات شماره ۲(سونات بهار، ۱۹۰۷)، سونات شماره ۳(سونات مار، ۱۹۰۸)، سونات شماره ۴( سونات تابستان،۱۹۰۸)، سونات شماره ۵( سونات دریا، ۱۹۰۸)، سونات شماره ۶( سونات ستاره ها،۱۹۰۸)و سونات شماره ۷( سونات اهرام،۱۹۰۹).
آرتیست سونات ها را شماره گذاری کرده و عناوین بعدا از درون تصاویر استخراج شده است. چیورلیونیس این سنت شماره گذاری آثار را در مجموعه های دیگر خود نیز ادامه داده است.
سونات فرمی موسیقایی است که معمولا برای تکنوازی یک ساز یا گروه کوچکی از سازها نوشته شده باشد. وی نقوش مختلف حقیقی، سطوح متفاوت مکانی، لحظات به خصوص زمانی و همچنین تصاویر متضاد نمادین را به صورت یک سیستم ترکیبی واحد، براساس پویایی ریتم موسیقی ترسیم کرده است.
چیورلیونیس شدت رنگ به کار رفته در طرح کلی هر تصویر با مفهومی همچون حجم صدا در موسیقی و ریتم خطی ترسیمی با مفهوم سرعت موسیقی مطابقت داده است.در هر مجموعه تصویری سونات های هفت گانه او، دو، سه یا چهار تابلو با عناوین آلگرو، آندانته، اسکرتسو و فیناله وجود دارد.
چیورلیونیس شدت رنگ به کار رفته در طرح کلی هر تصویر با مفهومی همچون حجم صدا در موسیقی و ریتم خطی ترسیمی با مفهوم سرعت موسیقی مطابقت داده است.در هر مجموعه تصویری سونات های هفت گانه او، دو، سه یا چهار تابلو با عناوین آلگرو، آندانته، اسکرتسو و فیناله وجود دارد.
آلگرو از اصطلاحات موسیقی مربوط به سرعت موسیقی است که ریشه این کلمه در زبان ایتالیایی به معنای خوشحال و شاد است. آندانته در زبان ایتالیایی به معنای رونده و در حال رفتن است. در موسیقی قطعه ای است که باید با سرعت و حالتی شبیه قدم زدن به آهستگی متعادلی اجرا شود.
اسکرتسو به عنوان بخشی از یک سونات فرمی در موسیقی است که حالتی طنزآلود و همراه با شوخ طبعی دارد و در زبان ایتالیایی به معنای جوک است. و در نهایت فیناله که یک کلمه ایتالیایی به معنای بخش پایانی است که به آخرین موومان(هر سونات از چند بخش یا موومان تشکیل شده) یک سونات گفته می شود.
ایده های انتزاعی نقاشی چیورلیونیس اغلب اندیشه ای نمادین است که تعمیم یافته به سفر، آفرینش جهان، عنصر طبیعت و نظم کیهانی است که با مفاهیمی همچون اسطوره شناسی و افسانه های محلی لیتوانیایی در ارتباط است.
