مصاحبه با استاد فرزاد دانشمند موسس و سرپرست ارکستر گیتار کلاسیک زمان

زمان،نام اولین ارکستر گیتار کلاسیک ایران است که به سرپرستی استاد فرزاد دانشمند از بهترین و تکنیکی ترین نوازندگان گیتار کلاسیک شروع به فعالیت نموده و تا کنون اجراهای متعددی داشته است.سال گذشته این ارکستر در تالار رودکی تهران، به اجرای قطعاتی با تنظیم استاد دانشمند همچون(Symphony No.40 Mozart , Miller’s Dance De Falla , Adagio Albinoni,…)  پرداختند.پیش بینی می شود این ارکستر، با رسیدن به اهداف خود ، در آینده ای نزدیک در کنار نام های مطرح ارکسترهای گیتاردنیا  قرار بگیرد. مصاحبه من عضو کوچکی از این ارکستر بزرگ ، با استاد گرانقدرم فرزاد دانشمند موسس و سرپرست ارکستر گیتار کلاسیک زمان :

استاد فرزاد دانشمند به سال ۱۳۴۱ در شهرستان رشت متولد شد،وی ازسن ۱۴ سالگی  به طور جدی و خود آموز نوازندگی گیتار کلاسیک را آغاز نمود و بعدها از طریق نوارهای ویدیویی و کتب آموزشی به اصلاح اشکالات نوازندگی اش پرداخت و هنوز پیگیرانه درجهت مدرسه ای نمودن آموزش گیتار در تلاش است.در زمینه کارهای اجرایی ، استاد فرزاد دانشمند از سال ۶۵ به طور مستمر کنسرت هایی را در تهران و سایر شهرستان ها اجرا نموده است.حاصل تجربه و تدوین ایشان منجر به تالیف و ترجمه این کتب شده است : ترجمه کتاب هارمونی گیتار (تالیف لئون بسمن)،ترجمه کتاب تکنیک های بنیادین (تالیف جان دوآرت)،ترجمه کتاب دیده خوانی و درک موسیقایی (تالیف الیورهانت)،تالیف و ترجمه کتاب تئوری و آموزش تکنیک،تدوین و گرد آوری جزوات آموزشی تا سطوح پیشرفته در ۹ جلد ،  تالیف کتب روش آموزش گیتار کلاسیک در ۶ سطح .کتب در دست تالیف ایشان : روش آموزش گیتار کلاسیک سطح ۷و ۸ ، تالیف هارمونی گیتار، ترجمه فرم شناسی ، تالیف تئوری موسیقی برای نوازندگان گیتار و تالیف تمرینات روزانه برای نوازندگان گیتار. وی در زمینه آهنگسازی فعالیت هایی را در عرصه موسیقی فیلم و تئاترداشته است ،به ذکر نام چند نمونه بسنده می کنیم :موسیقی فیلم زیران از سرزمین سبز، توکا ،بی بی تاب (برنده جایزه اول آهنکسازی در جشنواره صدا و سیما) تئاتر عروسی خون،رومئو و ژولیت ،پابلو نرودا،وقت خواب ماهی ها(برنده دیپلم افتخار به عنوان بهترین آهنگساز توسط انجمن منتقدین تئاتر)و تحقیقی که بعدها از روی آن فیلمنامه ای نوشته شد با نام زمزمه های بی نام نشان که این تحقیق به عنوان بهترین تحقیق در جشنواره سینمایی کیش دیپلم افتخار را از آن خود کرد.

• انگیزه تان ازتشکیل ارکسترزمان به عنوان اولین ارکستر گیتار کلاسیک در ایران چه بوده است و ارکستر از چه زمانی فعالیت رسمی خود را آغاز کرد؟

ارکستر گیتار کلاسیک زمان در سال ۱۳۹۰ تاسیس شده است.این ارکستر با انگیزه های بسیارزیادی تشکیل شد که مطرح کردن یک یک آن انگیزه ها ضرورتی ندارد.اما مهمترین نگاه من و انگیزه ام تشکیل گروهی بود که در آینده بتواند اجرایی به همراه گروهی رقصنده داشته باشد.هرروز به آن نزدیک تر می شوم و این مهم سایر انگیزه های فرهنگی و روحی و روانی ام را پوشش می دهد.به عبارتی موسیقی و رقص و از این طریق به نمایش نزدیک شدن،زیرا من عاشق سینماام.

• با توجه به محدودیت هایی که در کشورمان وجود دارد،منظورتان از گروهی رقصنده چیست؟

کورئوگرافیست (طراح رقص)حرکات موزونی را طراحی می کند و رقصنده ها با لباس های سیاه از طریق این حرکات متن نمایشی را بازی می کنند.در واقع منظور از حرکات موزون،حرکاتی شبیه به بالرین هاست.

• آیا ارکستر شما یک آکادمی است؟ و شما در حال چیدن سنگ بنای اولیه و تربیت یک نسل برای درک مفهوم ارکستر برای نوازندگان گیتار هستید؟

اول از همه هنر برایم مطرح است و در درجه دوم آموزش هنر. به راحتی ارکستر زمان در طی مراحل رشد خود،به یک آکادمی نیز تبدیل شد.فرهنگ و آداب گروه نوازی در نوازندگان سازهایی نظیر گیتار، پیانو و …. بسیار ضعیف است و این از ماهیت ساز و انتخاب آن توسط نوازنده ریشه می گیرد.اعضای ارکستر زمان در مسیر خود به درک بالایی از هم نوازی رسیده اند و این نیز یکی دیگر از انگیزه های تشکیل ارکستر بود.

• در حال حاضر اعضای ارکستر چند نفرند و ملاکتان برای انتخاب این افراد چه بوده است؟

در حال حاضر اعضای ارکستر ۴۰ نفرند و احتمال آن می رود که تا تعداد ۶۰ نفر گسترش یابند.اغلب اعضای ارکستر از بهترین نوازنده های کشورهستند و شخصیت و توانایی بالای نوازندگی شان،ملاک انتخابم بود.اعضای جدید و جدیدتر طبق فراخوانی دعوت می شوند و بعد از قبولی در مصاحبه و مرحله عملی،دوره های آموزش گروه نوازی را می گذرانند و پس از موفقیت در امتحان نهایی وارد گروه می شوند.

• در خصوص ارکستراسیون و رنگ بندی سازها چه اندیشیده اید؟به عنوان مثال برای جایگزینی گیتار با سازهایی نظیر ابوا و یا ویولن در اجرای ملودی ها ، قطعات را چگونه تنظیم کرده اید؟

در کل قرار بر این نیست که ادای ارکستر سمفونیک را در آوریم. گیتار خود دارای گستره رنگ صوتی  بسیار است و قرار بر این است که  در مرور زمان کشف کنیم که چه قطعاتی برای این ارکستر باید نوشته و یا تنطیم شود.جذب آهنگسازان و جلب نظر آنها و ترغیب شان از جمله اهداف آتی است. بنابراین این طور پاسخ دهم بهتر است که قصد جایگزین کردن گیتار به جای سازهای بادی و … را در ذهن نداشته و ندارم.

• آیا سازهای دیگری وارد ارکستر خواهد شد که از نظر رنگ و جنس صدا به گیتار کلاسیک نزدیک باشد؟

هر سازی ممکن است وارد ارکستر شود. هم خانواده ها با گیتار در اولویت اند و سایر سازهای دیگر به عنوان مهمان.

• گوناگونی سیم ها،کیفیت متفاوت سیم ها و نحوه کوک پذیری آن ها خللی در اجرای فاینال ایجاد نمی کند؟برای حل این مشکل چه اندیشیده اید؟

هر فاکتوری در اجرای نهایی دخالت دارد ولی کاری نمیتوان کرد.به طور نمونه کیفیت ساز،کیفیت سیم ، نوازنده مورد نظروعوامل بسیار دیگر.ما مجبوریم با همین پیش فرض ها،حرکت را ادامه دهیم.

• آیا ممکن است در آینده یک کنسرتو گیتار را در کنار ارکستر بنوازید؟اگر پاسخ آری است چه اثری و چه زمانی؟

هر فرمی قابل اجراست . منتهی مسیر باید به سمتی هدایت شود که نهایتا آثاری برای این ارکستر نوشته شود. حال خواه کنسرتو یا سمفونی و یا هر فرم دیگر.

• ارکستر زمان در آینده چه اهدافی را دنبال خواهد کرد؟

همانطور که در آغاز گفتم ، هدف فراهم ساختن ارکستر گیتاری قوی است که بتواند اثری نمایشی را همراه با رقص اجرا کند.اکنون این ارکستر در مراحل آغازین رشد خود به سر می برد. کلا معتقدم که در حرکت بسیاری از مسائل دیده می شوند ، سمت و سو می گیرند و حرکتی نوین را آغاز می کنند.

با سپاس فراوان از استاد مهربان و دلسوزم فرزاد دانشمند

وبا تشکر از دوست خوبم همایون صلاحی