چکیده‌ای درباره عکاسی نجومی

عکاسی نجومی ، انواع آن و تجهیزات مورد نیاز

در طول روز عکس‎های متعددی را در شبکه‎های اجتماعی گوناگون و همچنین رسانه‎ها می‎بینیم که در ژانرهای مختلفی از جمله طبیعت، مینیمال، مستند اجتماعی و غیره جای دارند. اما شاخه‎ای از عکاسی طبیعت وجود دارد که کمتر به موضوع آن و اهداف آن توجه می‎شود و طبیعتی که این نوع از عکاسی به تصویر می‎کشد نیز کم کم در حال فراموشی است.این شاخه از عکاسی، عکاسی آسمان شب است.

در کل عکاسی آسمان شب را می‌توان به دو دسته‎ی کلی تقسیم کرد که شامل عکاسی از اعماق آسمان یا (DeepSky Astrophotography) و عکاسی مناظر زمینی و آسمان یا (Nightscape photography) می‌شود که هر کدام تجهیزات مربوط به خود را طلب می‌کنند.

در عکاسی از اعماق آسمان که هدف به تصویر کشیدن اجرام اعماق آسمان از جمله سحابی‎ها، کهکشان‎ها، خوشه‎های ستاره‎ای و یا پدیده‎هایی است که هر چند وقت یکبار اتفاق می‎افتند مثل دنباله‎دارها و اختفا و گذرهای و … نیازمند تجهیزات حداقلی از جمله دوربین عکاسی، تلسکوپ و مقر موتوردار مناسب هستیم. مقر اصطلاحا به موتور ردیابی گفته می‎شود که خلاف جهت حرکت وضعی زمین، حرکت کرده تا آسمان برای دوربین قرار گرفته بر روی آن، ثابت به نظر آید.

اما در عکاسی از مناظر زمینی و آسمان شب به تجهیزات حداقلی از جمله دوربین عکاسی، لنزهای با دیافراگم باز ، سه پایه و برای عکاسی از رد ستارگان به ریموت کنترل‎ها نیاز داریم.ریموت کنترل‎ها وسیله‎هایی هستند که از آن‎ها برای زمان‎بندی عکاسی و میزان نوردهی هر عکس و تعیین فواصل بین هر عکس استفاده می‌کنیم.

اگر قصد ادامه‎ دادن عکاسی آسمان شب را به صورت تخصصی‎تر و حرفه‎ای تر دارید به مرور زمان باید به فکر تهیه‎ی لنزهای مناسب، فیلترها، مقرهای همراه و … باشید. همزمان نیز به فکر افزایش مهارت خود در عکاسی از آسمان شب باشید.

در اینجا مقداری در مورد Nightscape photography  صحبت می‎کنیم.

در شاخه‎ی nightscape astrophotography که هدفش به تصویر کشیدن طبیعت زمین و آسمان شب است و برای محقق شدن این هدف، گاه نیاز به انجام سفرهای دور و درازی هست برای مثال ثبت پدیده‎های آسمان شب در یک مکان تاریخی که سالیان سال است پابرجا مانده و اکنون از میراث جهانی یونسکو است و خوشبختانه در ایران نیز وجود دارد نیازمند فراهم کردن مقدمات کار و سفرهای گاه طولانی است.

و یا برای ثبت طلوع راه شیری برفراز دریاهای جنوبی ایران نیازمند سفر به مناطقی ازجنوب ایران و یافتن بهترین نقطه برای ثبت این طلوع هستیم.

حال سوال اینجاست که برای ثبت چنین مناظر و عکس‎هایی به چه تنظیماتی نیاز داریم؟

از آنجا که در این نوع عکاسی نور سوژه‎ی مورد نظر بسیار کم است، بنابراین تا آنجایی که دوربین به ما اجازه می‎دهد سعی در افزایش حساسیت یا ISO داریم که البته در بسیاری مواقع به سدی به نام نویز برخورد میکنیم و کار ما را تا حد زیادی محدود می‎کند. بهترین رنج ISO در دوربین‎های دیجیتال امروزی بین 1200 تا 1600 و در مواقعی که دست ما برای افزایش ISO باز است تا 6400 یا حتی بیشتر می‎باشد.

از طرف دیگر برای ثبت حداکثر ستارگان زمینه‎ی آسمان نیاز به استفاده از لنزهای با دیافراگم باز یا اصطلاحا با سرعت بالا هستیم بنابراین در این نوع عکاسی سعی در استفاده از لنزهایی با دیافراگم‎های بازتر از 2/8 داریم. در مورد فواصل کانونی لنزهای مورد استفاده باید گفت که هر کدام از لنزهای واید، نرمال و تله کاربرد مخصوص به خود در این نوع از عکاسی دارند، اما برای شروع کار بهتر است از لنزهای واید جهت به تصویر کشیدن پهنه‎ی بازتری از آسمان استفاده کنیم، بنابراین لنزی با فاصله‎ی کانونی 12 تا 30 میلی‎متر مناسب کار ماست.

مشکلی که اکثریت عکاسان در عکس‎های آسمان شب با آن مواجه هستند تراز سفیدی عکس است. نیاز به ذکر این نکته وجود دارد که رنگ زمینه‎ی آسمان تابع ساعت و فصلی که در حال عکاسی هستیم، فعالیت‎های جو زمین، حضور و یا عدم حضور ماه در آسمان و چندین پارامتر دیگر است اما بهترین تراز سفیدی برای عکاسی از آسمان شب بین 2500تا 4000 می‎باشد. (البته لازم به ذکر است که در شرایطی، دماهای بالاتر و پایین‎تری ممکن است مورد استفاده قرار گیرد).

باز از آنجا که سوژه‎ی مورد نظر بسیار کم نور است و حتی با وجود بالا بودن حساسیت و باز بودن دیافراگم، همچنان برای ثبت این سوژه‎های کم نور نیاز به نوردهی وجود دارد اما از آنجا که ما بر روی زمینی قرار داریم که در حال حرکت است و به سبب آن آسمان بالای سر ما دارای حرکت است و ستارها و دیگر اجرام از دید ناظر زمینی دارای طلوع و غروب اند، مقدار نوردهی محدود است و دست ما برای افزایش میزان نوردهی باز نیست. این مقدار نوردهی به سنسور دوربین ما و همچنین لنزی که از آن بهره می‎گیریم متغیر است.

در جدول زیر مقدار مجاز نوردهی برای لنزهای مختلف و در یک دوربین فول فریم آورده شده است.

نکته: در هنگام استفاده از دوربین‎های کراپ سنسور باید عددهای موجود در جدول را بر ضریب کراپ دوربین تقسیم کنید برای مثال در دوربین‎های  Dslr کنون این ضریب 1/6 و در Dslr های نیکون این ضریب 1/5 است.

(در جدول زیر منظور از میل عرض جغرافیایی در سیستم مختصات کروی است، برای مثال میل 30 درجه دقیقا بالای سر عکاس را نشان می‎‎دهد)

اگر بخواهیم کمی در مورد دوربین‎های مناسب برای عکاسی آسمان شب صحبت کنیم می‌توان به دوربین‎های نیکون D5300 و D5500 و D7100 و دوربین بسیار مناسب D7200 اشاره کرد که همگی در حال حاضر قیمت های بین 1800 تا 3800  را دارند. در رنج‎های قیمتی بالاتر می‎توان به دوربین Canon 6D اشاره کرد که از بهترین گزینه‎ها برای عکاسان شب به شمار می‎روند. همچنین دوربین‎های D810 و اخیرا D810a که مخصوص عکاسان نجومی ساخته شده است گزینه‎های بسیار مناسب اما گران قیمت تری محسوب می‎شوند.