گزارش سالانه آرتسی از چالش‌ها، گرایش‌ها و آینده خرید و فروش آثار هنری
نویسنده: آروُن کاکار
ترجمه و بازنویسی تحلیلی: تحریریه‌ی هنرگردی
درآمد
بازار جهانی هنر در سال ۲۰۲۵، زیر فشار چالش‌های اقتصادی، دگرگونی‌های فناورانه و دگرگونی در رفتار خریداران، سیمایی تازه یافته است. گزارش «روندهای بازار هنر» از آرتسی، به‌شیوه‌ای داده‌محور و بر پایه نظرسنجی از بیش از ۱۶۰۰ گالری‌دار و گردآور آثار هنری از ۶۰ کشور، نگاهی تحلیلی به آینده این بازار افکنده است. آن‌چه در این گزارش برجسته می‌شود، نه‌تنها تغییرات ساختاری در فروش آثار، بلکه دگرگونی در رابطه میان عرضه‌کننده و گردآورنده است؛ رابطه‌ای که در آستانه تحولی دیجیتال و نسلی قرار دارد.
فروش آنلاین؛ برگ برنده یا ضرورت اقتصادی؟
۴۳٪ از گالری‌ها گفته‌اند که در سال پیش‌رو تمرکز بیشتری بر فروش برخط خواهند داشت. این رقم، در کنار تمایل ۵۵٪ گالری‌ها به تولید محتوای دیجیتال، نشان می‌دهد که راهبرد مجازی در حال پیشی گرفتن از نمایشگاه‌های حضوری و همکاری‌های سنتی است. در همین راستا، ۷۶٪ گالری‌ها در سال گذشته آثار خود را به‌صورت آنلاین به فروش گذاشته‌اند، که از این میان، ۷۲٪ فروش برابر یا بالاتری نسبت به سال گذشته گزارش کرده‌اند.
در سوی دیگر، ۵۹٪ از گردآوران گفته‌اند که در سال ۲۰۲۴ از بسترهای برخط برای خرید آثار بهره برده‌اند. برای گردآوران جوان‌تر (زیر ۳۷ سال)، این رقم به ۷۱٪ رسیده است. چنین آماری برای گالری‌هایی که خواهان ارتباط با نسل تازه گردآوران‌اند، هشداری روشن و فرصتی ناب است.
احتیاط در خرید؛ پیامد رکود جهانی
در پی افت ۳۴٪ در فروش آثار حراجی در سال ۲۰۲۴، ۳۰٪ از گردآوران خریدهای خود را گزینشی‌تر کرده‌اند. گالری‌ها نیز کاهش تمایل مجوعه‌داران به پرداخت قیمت‌های بالا را تأیید کرده‌اند. ۴۵٪ از آن‌ها گفته‌اند که مشتریان در برابر بهای بالای آثار، مقاومت بیشتری نشان داده‌اند.
هم‌زمان، ۷۸٪ از گردآوران اذعان داشته‌اند که گاه به‌دلیل هم‌خوان نبودن بهای آثار با بودجه‌شان از خرید منصرف شده‌اند. این در حالی است که ۵۲٪ آن‌ها آثار را «گران‌تر از ارزش واقعی» ارزیابی کرده‌اند. این ناهماهنگی در دیدگاه، می‌تواند چرایی رکود نسبی در بازار را بهتر روشن کند.
شفافیت؛ خواسته‌ای همگانی، اقداماتی اندک
۶۹٪ از مجمئعه‌داران اعلام کرده‌اند که به دلیل نبود شفافیت در قیمت یا پیشینه آثار، از خرید روی برگرداندند. تنها ۵٪ آنان، بازار هنر را شفاف دانسته‌اند. با آنکه ۶۲٪ از گالری‌ها اذعان کرده‌اند که شفافیت برای خریداران «بسیار مهم» است، اما کمتر از نیمی از گالری‌ها (۴۴٪) قیمت آثار را به‌صورت آشکار منتشر می‌کنند.
۵۵٪ از گالری‌ها در سال گذشته هیچ اقدام تازه‌ای برای افزایش شفافیت نکرده‌اند؛ این در حالی است که داده‌های آرتسی نشان می‌دهد آثار دارای قیمت نمایان، تا شش برابر شانس فروش بیشتری دارند.
هنرمندان نوظهور؛ محبوب‌ترین گروه در بازار
۷۲٪ از گردآوران و ۵۱٪ از گالری‌ها گفته‌اند که آثار هنرمندان نوظهور را در اولویت دارند. این هنرمندان، با توجه به جایگاه آغازین حرفه‌ای خود، معمولاً آثاری با بهایی مناسب‌تر عرضه می‌کنند. ۶۱٪ از گردآوران گفته‌اند که آثار زیر ۵هزار دلار را ترجیح می‌دهند.
در کنار این گرایش، نمایشگاه‌های گالری (۸۰٪)، نمایشگاه‌های بین‌المللی (۵۹٪) و بازارهای آنلاین (۴۱٪) به‌عنوان مهم‌ترین راه‌های کشف هنرمندان از سوی گردآوران معرفی شده‌اند. رسانه‌های هنری نیز هم‌چنان با سلطه نقاشی همراه است؛ اما هنرهای چندرسانه‌ای و مجسمه‌سازی نیز جایگاهی در حال رشد دارند.
گالری‌ها و نقش آموزشی آن‌ها؛ فاصله‌ای نگران‌کننده
تنها ۱۷٪ از گردآوران احساس کرده‌اند که بازار هنر «کاملاً» پاسخ‌گوی نیازهای آنان است. افزون بر آن، فقط ۱۸٪ بر این باورند که گالری‌ها در آموزش و راهنمایی گردآوران تازه‌وارد کارآمد عمل می‌کنند.
درخواست برای محتوای آموزشی، در میان ۴۶٪ از گردآوران دیده می‌شود، اما تنها ۱۵٪ از گالری‌ها به تولید چنین محتوایی می‌پردازند. این شکاف نشان می‌دهد که زمان آن فرا رسیده تا گالری‌ها نقش فرهنگی و آموزشی خود را جدی‌تر بگیرند.
جمع‌بندی
بازار هنر در سال ۲۰۲۵، نه بازاری راکد، بلکه بازاری در حال بازسازی خویش است. گسترش فروش آنلاین، گرایش به هنرمندان نو، درخواست برای شفافیت بیش‌تر و نیاز به آموزش، همگی نشان از جهتی تازه دارد که گالری‌ها، هنرمندان و گردآوران باید در آن گام بردارند.
در این میان، اگر گالری‌ها در پاسخ به خواسته‌های گردآوران بازنگری نکنند، شکاف میان عرضه و تقاضا ژرف‌تر خواهد شد. اما اگر این گزارش را هم‌چون آینه‌ای در برابر خویش بگذارند، راه برای بازآفرینی بازار هنری پویاتر و در دسترس‌تر گشوده خواهد شد.
