چهارمین دوره جشنواره موسیقی و فرهنگ «کوچه» در بوشهر، امسال صحنه‌ای از نبرد میان اشتیاق به شادی همگانی و فشارهای اجتماعی بود. این رویداد مردمی که با هدف پاسداشت موسیقی نواحی ایران و احیای فرهنگ بومی بوشهر شکل گرفته، پس از کشمکش‌های بسیار، مجوز رسمی برگزاری دریافت کرد؛ اما در پایان، به نشانه همدردی با مردم داغ‌دار هرمزگان، زودتر از موعد به پایان رسید.
برگزاری فستیوال «کوچه» از نخستین روزها با چالش‌هایی جدی همراه شد. مخالفت گروه‌هایی از چهره‌های مذهبی و برخی امامان جمعه استان بوشهر، در ابتدا مانع صدور مجوز شده بود. در پی این فشارها، مسئولان فرهنگی استان و وزارت فرهنگ و ارشاد در تهران، با برگزاری جلسات پی‌درپی و بررسی دوباره مجوزها، سرانجام زمینه قانونی برگزاری جشنواره را فراهم کردند.
در نخستین شب‌های اردیبهشت، صدای نی‌انبان، دف و آوازهای محلی بار دیگر در تالار لیان طنین‌انداز شد. برنامه‌های فرهنگی چون شب ادبیات کلاسیک، با حضور چهره‌هایی هم‌چون عبدالمحمد رضوانی، امیرحسین ماحوزی، رشید کاکاوند و احسان عبدی‌پور، بر غنای این دوره افزود. با این حال، اعتراض گروه‌هایی از مخالفان که تجمع‌هایی مقابل استانداری بوشهر برپا کردند، نشان از ادامه مقاومت در برابر این حرکت فرهنگی داشت.
محسن شریفیان، نوازنده برجسته نی‌انبان و سرپرست گروه لیان، که از چهره‌های اصلی این رویداد است، در پیامی ویدئویی گفت: «کوچه تعطیل‌شدنی نیست. ما به بوشهر می‌آییم و از مهمانان پذیرایی می‌کنیم.» این سخنان، نمادی از ایستادگی هنرمندان در برابر محدودیت‌ها بود.
جشنواره «کوچه» که در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ نیز برگزار شده بود، پس از وقفه‌ای چند ساله به دلیل شیوع کرونا و فشارهای حکومتی، بار دیگر جان گرفت. برگزارکنندگان، حتی در بیانیه‌ای رسمی و در پاسخ به لغو اولیه جشنواره، با لحنی تلخ اما سرافرازانه نوشتند: «ما باختیم. بی هیچ خشم و طعنه‌ای تبریک می‌گوییم به سمت برنده… فستیوال آدم‌ها از راه می‌رسد.»
با این همه، این جشن فرهنگی در اوج شور و همراهی مردمی، ناگهان تحت تأثیر حادثه دلخراش انفجار در بندر رجایی هرمزگان قرار گرفت. در پی این واقعه که جان دست‌کم ۲۸ نفر را گرفت، برگزارکنندگان جشنواره «کوچه» تصمیم گرفتند پیش از اعلام رسمی عزای همگانی، جشنواره را به پایان برسانند. در بیانیه پایانی آنان آمده بود: «خونه‌ای که یک چیشش گریه‌س، دیگه دست و نی و نای نداره.»
مراسم پایانی جشنواره، شامگاه یکشنبه در مدرسه تاریخی سعادت بوشهر برگزار شد و با ادای احترام به جان‌باختگان حادثه، نقطه پایانی بر فصلی پرتلاطم از حیات «کوچه» گذاشت.
فستیوال «کوچه» بیش از یک جشن موسیقی است؛ این رویداد اکنون به نمادی از پایداری فرهنگ بومی، حق شادی همگانی و پیوندهای انسانی در ایران معاصر تبدیل شده است.
