باستان‌شناسان در روستای کوچک «آتریبیس» در ۲۰۰ کیلومتری شمال شهر اقصر توانستند معبدی را پیدا کنند که می‌گویند به الهه باروری در مصر باستان اختصاص داشته است.
این یافته که به دست یک گروه مشترک باستان‌شناسی مصری و آلمانی انجام شده، توجه بسیاری از پژوهشگران و علاقمندان به تاریخ مصر باستان را جلب کرده است.
وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر در بیانیه‌ای که منتشر کرد گفت که این معبد، که به نام «معبد بزرگ آتریبیس» شناخته می‌شود، در شهر سوهاج پیدا شده است.
آتریبیس به‌عنوان یک نیایشگاه فرقه‌ای به «مین»، الهه باروری، اختصاص داشته است.
به گفته تاریخ‌نگاران این معبد به دوران حکومت «بطلمیوس هشتم»، یکی از فراعنه دودمان بطلمیوسی، بازمی‌گردد که احتمالاً بنیان‌گذار این معبد نیز بوده است.
دودمان بطلمیوسی یا بطالسه سلسله‌ای یونانی‌تبار بودند که از سال ۳۰۵ تا ۳۰ قبل از میلاد و نزدیک به سیصد سال بر سرزمین مصر حکومت می‌کردند.
بطلمیوس هشتم، که از اعضای این دودمان حاکم بر مصر بود، در سال ۱۱۶ پیش از میلاد درگذشت.
معبد تازه یافت‌شده شامل یک سازه عظیم موسوم به «پیلون» یا سردر ورودی است که عرض آن به ۵۱ متر می‌رسد و هر یک از برج‌های آن عرضی معادل ۲۴ متر دارند. ارتفاع اولیه این دروازه تقریباً ۱۸ متر بوده است.
امروز، تنها حدود ۵ متر از این برج‌ها باقی مانده است و بقیه به دلیل استخراج سنگ از بین رفته‌اند. با توجه به سکه‌ای که در محل پیدا شد، این تخریب به سال ۷۵۲ میلادی یا کمی پس از آن بازمی‌گردد.
به گفته دکتر محمد اسماعیل خالد، دبیر کل شورای عالی آثار باستانی مصر، بر روی نمای خارجی این دروازه، کتیبه‌های هیروگلیف نگاشته شده‌اند که نشان‌دهنده جنبه‌های مذهبی و آئینی آن دوره هستند.
تیم باستان‌شناسی در این منطقه نقش‌برجسته‌هایی از یک فرعون را یافتند که در حال تقدیم قربانی به الهه «ریپیت» (یکی از همسران مین که به‌صورت الهه‌ای با سر شیر نمایش داده می‌شود) و پسرش «کولانتس» است.
کتیبه‌های هیروگلیف تازه پیدا شده برای نخستین بار نشان می‌دهند بطلمیوس هشتم در قرن دوم پیش از میلاد مسئول تزئین و احتمالاً ساخت پیلون بوده است.
در یکی از تالارهای جنوبی این معبد، نگاره‌های هیروگلیف و مناظری از مین و ریپیت به‌همراه تصاویری از خدایان آسمانی پیدا شده است.
باستان‌شناسان می‌گویند این مناظر ستارگان احتمالاً برای «اندازه‌گیری ساعات شب» استفاده می‌شدند که جنبه‌ای علمی و مذهبی را ترکیب کرده است.
در برج شمالی پیلون، تیم باستان‌شناسی به‌طور غیرمنتظره به یک اتاقک ناشناخته برخورد کردند. آن‌ها با بهره از بالشتک‌های هوایی، داربست‌های چوبی و غلتک‌ها یک بلوک سقفی به وزن حدود ۲۰ تن را جابه‌جا کرده و محفظه‌ای به طول ۶ متر و عرض تقریباً ۳ متر را پیدا کردند.
از این اتاقک به‌عنوان انبار وسایل معبد بهره‌برداری می‌شده و سپس برای نگهداری «آمفورا»ها (نوعی خمره‌های سفالی بزرگ) به کار رفته است.
هم‌چنین، گروه کاوشگران یک اتاقک زیرشیروانی را پیدا کردند که پلکانی شامل چهار پله به آن می‌رسید و ورودی کوچکی برای دسترسی به این اتاقک در ساختمان تعبیه شده بود.
خاک‌برداری‌ها در این منطقه از سال ۲۰۱۲ آغاز شده‌اند. هدف از این خاک‌برداری‌ها کاوش منطقه‌ای از معابد باستانی است که بین سال‌های ۱۴۴ پیش از میلاد و ۱۳۸ میلادی ساخته شده است.
باستان‌شناسان می‌گویند کاوش‌های آتی بر یافتن نشانه‌هایی از معبد فرضی پشت پیلون متمرکز خواهند بود.
پروفسور کریستین لیتز، از موسسه تمدن‌های باستان خاور نزدیک در دانشگاه توبینگن و سرپرست پروژه، در این باره گفت: «بلوک‌های آهکی صاف و صیقل‌خورده در یک نمای صخره‌ای عمودی می‌توانند به یک پناهگاه صخره‌ای تعلق داشته باشند.»
وی افزود یافته‌هایی با بلندای بیش از ۴ متر و تزئیناتی مانند کتیبه‌های مار کبرا که معمولاً در بالای معابد دیده می‌شوند، نشان می‌دهند که احتمالاً در پشت این سازه یک در وجود دارد.
