واحد خاکدان، نقاش نامآور و از چهرههای اثرگذار نقاشی معاصر ایران، در ۷۵سالگی در تهران چشم از جهان فروبست. انجمن هنرمندان نقاش ایران روز پنجشنبه، نخستین آبانماه، در بیانیهای رسمی درگذشت او را تأیید کرد.
خاکدان، زادهٔ سال ۱۳۲۹ در تهران، از دانشآموختگان هنرستان هنرهای زیبای پسران و سپس دانشکدهٔ هنرهای تزیینی بود و در رشتهٔ معماری داخلی به تحصیل پرداخت. او در سال ۱۳۵۵ فارغالتحصیل شد و در دههٔ شصت خورشیدی، در پی دگرگونیهای اجتماعی آن دوران، ایران را ترک کرد و به آلمان مهاجرت نمود. در آن کشور نیز مسیر هنری خود را با پشتکار و تداوم دنبال کرد.
آثار خاکدان با گرایش به سبک هایپررئالیسم شناخته میشوند. او با نگاهی ژرف و تأملبرانگیز به اشیای ساده و روزمره، چون صندلیهای کهنه، بطریهای شیشهای یا جعبههای فرسوده، زندگی تازهای میبخشید. در تابلوهای او، واقعیت ظاهری بهانهای بود برای پرسشی فلسفی دربارهٔ ماهیت حقیقت و حضور اشیا در جهان.
پرداخت دقیق، نورپردازی حسابشده و سکوت عمیق حاکم بر آثارش، از شاخصههای زبان تصویری او بود؛ زبانی که میان نقاشی و تأمل فلسفی در نوسان بود و در مخاطب حس مکاشفه و درنگ بر «امر معمولی» برمیانگیخت.
نخستین نمایشگاه انفرادی واحد خاکدان در سال ۱۳۵۳ در گالری سیحون برگزار شد؛ آغازی که او را در شمار نقاشان پیشرو دههٔ پنجاه جای داد. در سالهای بعد، آثارش در نمایشگاههای متعدد در ایران و خارج از کشور به نمایش درآمد و در حراجیهای معتبر بینالمللی نیز مورد توجه مجموعهداران قرار گرفت.
در پی درگذشت این هنرمند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز مدیرکل هنرهای تجسمی کشور، آیدین مهدیزاده، با صدور پیامهایی جداگانه، درگذشت او را به خانواده، شاگردان و جامعهٔ هنری ایران تسلیت گفتند. در پیام مهدیزاده آمده است:
«استاد واحد خاکدان، هنرمند اندیشمند و نوستالژیکپرداز که آثارش سرشار از تأمل و زیباییهای ناپیدای جهان درون بود، دار فانی را وداع گفت. خاموشی استادان، خاموشی چراغی است از جنس روشنایی. یاد و نقشهای ماندگار او در تاریخ هنر ایران جاودانه خواهد ماند.»
واحد خاکدان از جمله هنرمندانی بود که میان نقاشی و فلسفهٔ زیستن پیوندی درونی برقرار کرده بود. او در گفتوگوهایش بارها بر این نکته تأکید داشت که «نقاشی باید از دل زندگی برخیزد، نه از تقلید آن».
پیکر این هنرمند، بنا بر اعلام انجمن هنرمندان نقاش ایران، پس از مراسمی خصوصی در تهران به خاک سپرده خواهد شد.
یاد واحد خاکدان، نقاش خاموشی و اشیای سخنگو، در تاریخ هنر معاصر ایران پایدار خواهد ماند.



