رسانه مستقل تحلیلی-خبری هنرهای تجسمی

تردید در هویت عکاس «دختر ناپالم» پس از نیم قرن

این تصویر ماندگار و تأثیرگذار که در سراسر جهان به‌عنوان نمادی از فجایع وحشتناک جنگ ویتنام شناخته می‌شود، بار دیگر در کانون توجهات قرار گرفته است. این بازنگری به دلیل بروز ابهامات تازه درباره هویت واقعی عکاس آن انجام شده است.

بیش از پنجاه سال پس از آنکه عکاسی به نام «نیک اوت» به خاطر ارائه تصویر دختری ۹ ساله‌ در حال فرار از حمله بمب‌های مایع ناپالم در روستایی در جنوب ویتنام، موفق شد جایزه پولیتزر را از آن خود کند؛ حالا یک سازمان معتبر عکاسی بار دیگر درباره اینکه واقعا چه کسی این عکس را گرفته، تردیدهایی مطرح کرده است.

بنیاد مسابقه عکس‌های مطبوعاتی جهان (وُرلد پِرِس فتو) که این تصویر را در سال ۱۹۷۳ میلادی به‌عنوان عکس سال معرفی کرده بود، به تازگی اعلام کرد که انتساب اعتبار این عکس به نیک اوت را موقتا معلق کرده است.

این تصمیم پس از انتشار مستند تازه‌ای به نام «خبرنگار آزاد / The Stringer» گرفته شد که باعث شد روایت پذیرفته‌شده و دیرپای منشأ این عکس را به چالش می‌کشد.

این سازمان اعلام کرد که بررسی مستقل آن، ابهاماتی را درباره نقش نیک اوت در ثبت این عکس مطرح کرده و نشان می‌دهد که دو عکاس ویتنامی به نام‌های «نگوین تان نگه» که در مستند «خبرنگار آزاد» نیز به او پرداخته شده و «هوین کانگ فوک»، احتمالا موقعیت بهتری برای گرفتن این تصویر داشته‌اند.

مستند «خبرنگار آزاد» که در ژانویه امسال برای نخستین‌بار در جشنواره ساندنس به نمایش درآمد، ادعا می‌کند که «نگوین تان نگه» این عکس را در ازای ۲۰ دلار و یک نسخه چاپی، به رئیس دفتر آسوشیتدپرس در شهر سایگون (هوشی‌مین کنونی) فروخته است.

هم‌چنین کارشناسان فنی سازمان غیردولتی فرانسوی «ایندکس» نیز با بررسی دقیق عکس‌ها اعلام کرده‌اند که بر پایه مقایسه با تصاویر دیگری که در همان روز به نام نیک اوت ثبت شده‌اند، بسیار بعید است که این عکس را او گرفته باشد.

ژومانا الزین خوری، مدیر اجرایی مسابقه جهانی عکس خبری سال گفت: «ما به این نتیجه رسیدیم که سطح تردیدها آن‌قدر بالا است که دیگر نمی‌توانیم نسبت‌دادن این عکس به نیک اوت را حفظ کنیم.»

او در ادامه افزود: «در عین حال، چون هنوز هیچ مدرک قطعی و غیرقابل انکاری که نشان دهد عکاس دیگری این تصویر را گرفته، در دست نیست، نمی‌توانیم آن را به فرد دیگری هم نسبت دهیم.»

نیک اوت مجبور نخواهد بود جایزه نقدی‌ را که در سال ۱۹۷۳ میلادی از سوی مسابقه جهانی عکس خبری دریافت کرده بود، پس بدهد.

آسوشیتدپرس در این مورد چه می گوید؟

خبرگزاری آسوشیتدپرس، جایی که نیک اوت در آن زمان در آنجا مشغول به کار بود، اعلام کرد که پس از انجام دو بررسی داخلی، به هیچ مدرک قاطعی دست نیافته که بخواهد اعتبار عکس را از نیک اوت سلب کند، و هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای نیز پیدا نکرده که نشان دهد فرد دیگری این عکس را گرفته باشد.

در بیانیه این خبرگزاری آمده است: «ما درک می‌کنیم که مسابقه جهانی عکس خبری بر پایه همین داده‌ها، تصمیم متفاوتی گرفته و این حق آن‌هاست. اما هیچ تردیدی درباره مالکیت این عکس از سوی آسوشیتدپرس وجود ندارد.»

دیدگاهتان را بنویسید