کیارش مسیبی متولد ۱۳۶۹ عکاس تئاتر است. او در بیش از سی نمایشگاه گروهی شرکت کرده و یک نمایشگاه انفرادی در خانه هنرمندان نیز در کارنامه خود دارد. در میان جوایز متعدد بین المللی که مسیبی در ویترین افتخارات خود نگهداری می کند، تندیس مقام اول سی و هشتمین جشنواره عکس تئاتر فجر برای عکس نمایش لولیتا نسخه ۱۲ به کارگردانی بهنام احمدی درخشندگی خاصی دارد. با او در قالب پروژه هفت پرسش از آرتیست، خردادماه ۱۴۰۰ گفتگویی کردم.
رامین سعیدیان: به نظر شما عکاسی هنر است یا فن؟ عکاسی تاتر در کدام سو قرار میگیرد؟
کیارش مسیبی: می توان گفت که عکاسی ترکیبی از هنر و فن است . زیرا اگر فن عکاسی را به درستی بلد نباشیم، نمی توانیم عکسی با استاندارد و چارچوبی درست بگیریم و به اصطلاح عکاسان، عکس سوخته گرفته شده است. هنرمند عکاس به هنر دیدن مجهز است. چشم های تیزبین عکاس به دنبال پیدا کردن لحظه درست از سوژه است که دیگران با این دقت به اطراف نگاه نمی کنند. در نتیجه هنر، چیزهای پیش پا افتاده و غیرمعمول را به شکل دیگری نگاه و ثبت می کند.
عکاسی تئاتر ترکیبی از این دو امر است. زیرا با دانش درست عکاسی و سرعت عمل بالا می توان هنر تئاتر را ثبت کرد. تئاتر یک صحنه زنده است و حرکات بازیگر یک بار اتفاق می افتد و اینجاست که فن عکاسی برای تنظیم عکس به کمک هنر می آید تا عکسی درست ثبت شود .
سعیدیان: در عکاسی تاتر با ثبت احوالات هنری یک نمایشنامه طرف هستیم؛ عکاس ناظر چگونه می تواند مستقل از حلقه قدرت انتقالی از نویسنده و کارگردان به نقش‌آفریتان و هنر انحصاری آنها در پروسه خلق عکس مولف باشد؟
مسیبی: عکاسی تئاتر از نگاه من می تواند به چند سبک تقسیم شود : عکاسی ژورنالیستی ، عکاسی تبلیغاتی ، عکاسی هنری؛ که در عکاسی هنری عکاس با توجه به نگاه و ذوق هنری می تواند عکسی را ثبت کند که فرای موضوع تئاتر باشد و گویی عکس هنری عکاسان می تواند به صورت انحصاری هر عکاس باشد و به عبارتی امضا آن اثر هنری باشد.
سعیدیان: عکاسی تاتر چقدر قدرت روایت‌گری دارد؟
مسیبی: بسیار زیاد .زیرا با دیدن عکس تئاتر می توان روایتی جداگانه از متن نمایشی که اجرا شده است داشته باشید. گویی هر عکس روایتگر خودش است و با دیدن عکس می توان داستانی برایش نوشت و یا به یک متن ادبی دلخواه ربط داد و این خاصیت عکس تئاتر است. حتی اگر مخاطب نمایش را ندیده باشد، می تواند با دیدن عکس، جذب نمایش بشود.
سعیدیان: به نظر می‌رسد عکاسی تاتر استقلال کامل ندارد؛ در دوران همه‌گیری کرونا با عدم برگزاری نمایش ها، عکاسی از آن هم تعطیل شده است. به نظر شما چه راه گریزی است از این وابستگی مفرط؟
مسیبی: متاسفانه در دوران پاندمی کرونا و تعطیلی تئاتر بخاطر شرایط شهر ، عکاسی تئاتر به خاموشی سپرده شده است. زیرا عکاسی تئاتر مستلزم اجرای تئاتر در سالن های نمایش است. اما راه گریز از این داستان می تواند عکاسی استیج یا صحنه آرایی شده باشد. عکاسی صحنه آرایی شده به سبکی گفته می‌شود که در آن عکاس فضای زیستی جدیدی را برای انسان به وجود می‌آورد و از این نظر در مقابل عکاسی ژورنالیستی قرار میگیرد ، که در واقع عکاسی هنری است و این بار کارگردان این عکس ، خود عکاس است و کارگردان تئاتر خالق نیست.
عکاسی استیج از صفر تا صد می تواند مانند تئاتر به تصویر کشیده شود . از چیدمان محیط گرفته تا داستان عکس ، نور پردازی و حتی حالت بازیگری که در مقابل دوربین قرار می گیرد می تواند در استودیو به جای صحنه تئاتر ثبت شود. به عقیده من راه حلی برای این دوران کرونا که تئاتر ها تعطیل می تواند باشد . این نکته هم باید گفت که البته عکاسی استیج جنس و زنده بودن عکس تئاتر را ندارد.
سعیدیان: اولین تجربه تصویری از هنر در حافظه شما چگونه و در چه زمانی ثبت شده است؟
مسیبی: عکاسی را من از سال ۱۳۸۷ شروع کردم و در سال های اولیه من هم آماتوریسم اعتقاد داشتم تا با عکاسی کردن های پی در پی به سبک عکس های خودم برسم. به خوبی یادم است در سال های اولیه عکاسی تئاترم وقتی در حال عکاسی از نمایش روی خوش مهتاب بودم ، به دنبال زاویه ایی از صحنه میگشتم که با حالت عادی متفاوت باشد. تا وقتی عکس را میبینیم ، با باقی عکس هایی که از این نمایش ثبت شده بود، متفاوت باشد. و من به شدت به این داستان اعتقاد دارم که تنها یک بار می توان عکسی خاص از نمایش گرفته شود زیرا وقتی به نمایشی می رویم که هیچ ایده ای از نمایش نداری ، برای ثبت لحظه دقت بیشتری می کنی تا در لحظه درست عکس را ثبت کنیم .
سعیدیان: آیا عضو انجمن عکاسان هستید و به فعالیت های صنفی اعتقاد دارید؟
مسیبی: بله من عضو انجمن عکاسان خانه تئاتر و انجمن عکاسان ایران هستم. عمده فعالیت صنفی من در انجمن عکسان خانه تئاتر شکل میگیرد. به طور مثال فعالیت برای برپایی نمایشگاه عکس تئاتر در هفته تئاتر و … و به نظر من همکاری کردن افراد یک انجمن برای ثبت حضور خودشان در جامعه هنری جایگاه آن انجمن را نمایان می کند و کمک به بهبود ایجاد ثبت صنف به صورت کشوری می باشد تا شاخه عکاسی تئاتر به صورت رسمی در فضای عکاسی شناخته شود.
سعیدیان: به نظر شما آیا فرم و محتوا لازم و ملزوم یکدیگرند؟
مسیبی: اساسا عکس های تئاتری که من ثبت می کنم ، ترکیبی از این دو امر فرم و محتوا می باشد زیرا سبک عکاسی من ( فرم) به گونه ای مختص عکس های من است و در این راستا تلاش برای به تصویر کشیدن محتوایی با وجه بصری زیبا هستم و معتقدم وقتی این دو امر کنار هم قرار می گیرند می توانند اثر هنری درستی را خلق کنند.
