حکاکی روی استخوان گوزن با قدمت ۵۱ هزار سال
دانشمندان میگویند، قطعه استخوان حکاکی شدهی ۵۱۰۰۰ ساله، که در دهانهی غار تک شاخ در هرتس غربی آلمان پیدا شده است، ممکن است اثبات کند که نئاندرتالها توانایی و مهارت آفرینش آثار هنری را داشتند. این استخوان که گمان میرود متعلق به یک گوزن است، در سال ۲۰۱۹ پیدا شد و اوایل ماه ژوئیه در مقالهای که در مجلهی “نیچر اکولوژی اند اوولوشن” (Nature Ecology & Evolution) منتشر شد، به جهان ارائه شد. این یافته ممکن است به بازنگری اساسی در تاریخ هنر نئاندرتال منجر شود.
لزوم بازشناسی هنر نئاندرتال
تا پیش از پیدا شدن این تکه استخوان در فاصلهی ۱۵۰ مایلی جنوب غربی برلین، نئاندرتالها موجوداتی خشن تصور میشدند که قادر به تغذیه و تهیه لباس و سرپناه خود بودهاند اما توانایی تفکر پیچیده و در نتیجه فعالیت خلاق نداشتند. با این حال، تجزیه و تحلیلهای زمان سنجی پی در پی بر روی استخوان نشان داد که سن این قطعه حداقل پیش از هزاره قبل از هوموساپینسها است. این یافته، لزوم بازشناسی هنر نئاندرتال را برای کارشناسان یادآوری میکند.
سه خط موازی حک شده در یک الگوی یکنواخت بر روی قطعه، نشان دهندهی منظوری خاص و یا محرکهای زیبایی شناختی است که به قول محققان بیانگر “تخیل مفهومی” است.
توماس تربرگر، باستان شناس ماقبل تاریخ در دانشگاه گوتینگن و یکی از نویسندگان مقاله، در گفتگو با مجلهی نشنال جئوگرافیک گفت:
این استخوان نشان دهندهی یک ایده و یک نقش برنامه ریزی شده است که شما در ذهن خود دارید و آن را به واقعیت تبدیل میکنید. این حرکت، آغاز فرهنگ، آغاز تفکر انتزاعی و تولد هنر است.
پژوهشگران بر این باورند که این قطعه استخوان که از ناحیه انگشت پا یا بند انگشت است، به عنوان آویز در نظر گرفته نشده است، بلکه به دلیل مناسب بودن یک انتهای آن به عنوان پایه و نحوه قرارگیری خطوط، از آن به صورت ایستاده استفاده می کردند. نویسندگان مقاله نتیجه گیری کردند:
منطقیترین تعبیر برای این تکه استخوان بریده شده این است که برای یک معنای نمادین، از پیش طراحی شده است.
دیرک لدر، از بخش خدمات دولتی میراث فرهنگی ایالت لور ساکسونی، به تایمز گفت:
اکنون نگاهی اجمالی به ذهن یک انسان نئاندرتال داریم و در حال بررسی نخستین گام برای انجام کاری بزرگتر و بازنمایی اولیه تفکر مدرن هستیم.
یافتههای تازه درباره هنر نئاندرتال نشان میدهد که انسان امروز نیازمند بازنگری اساسی در پیشفرضها و پیشداوری خود درباره تاریخ گذشته است.