آنچه که می‌دانیم، آنچه که نمی‌دانیم
شاید پس از خبر حراج شدن حراج‌خانه‌ی ساتبیز، حراج اسلحه‌ای که ونسان ونگوگ با آن خودکشی کرد، داغ‌ترین خبر این روزها باشد.
با آن‌که دقیقا نمی‌دانیم این نقاش پرآوازه چه در سر داشته هنگامی که در مزرعه‌ای نزدیک پاریس تفنگ را به سمت خود نشانه گرفته، اما با بازخوانی بخشی از نامه‌های او به برادرش تئو، می‌توان به ژرفای افسردگی این نابغه‌ی تاریخ هنر پی برد. اما آنچه که دقیقا می‌دانیم، قیمتی است که چکش حراجی «اوکشن‌آرت» برای آن چندین بار فرود آمد و در پایان آن را به قیمت ۱۶۲ هزار یورو (برابر ۱۸۲ هزار دلار) یعنی سه برابر قیمت پیش‌بینی شده فروخت و در پایان در بیانیه‌اش نسبت به “تجاری شدن فاجعه‌ای که شایسته احترام بیش‌تری است” ابراز تاسف کرد.
اگرچه حراج «مشهورترین سلاح در تاریخ هنر» از جانب منتقدان و موسسه ونگوگ به انتقاد گرفته شد، اما پژوهش‌هایی که برای اطمینان از اصالت آن شد قابل تامل است.
قتل یا خودکشی؟
در ۲۷ ژوئیه ۱۸۹۰، این هنرمند هلندی وارد آورز-سور- اوز، دهکده‌ای در چند مایلی شمال پاریس شد و در همین محل بود که به سینه‌اش شلیک کرد. از آن جا که این تپانچه قدرت زیادی نداشت، در نتیجه چندین روز طول کشید که ونگوگ براثر جراحات وارده فوت کند. بیش از هفت دهه بعد، این سلاح زنگ‌زده در مزرعه‌ای که ونگوگ در آن اقامت داشت، پیدا شد.
فرضیات گوناگونی پیرامون فوت ونسان ونگوگ وجود دارد. یک فرضیه آن است که ونگوگ با این اسلحه به شکم خود شلیک کرده‌است. فرضیات دیگری هم در دهه‌های اخیر درباره مرگ ونگوگ مطرح شده است از جمله شلیک تصادفی به‌وسیله خود ونگوگ و یا اینکه هنرمند به قتل رسیده است که درباره هیچ یک از فرضیات، اطمینانی وجود ندارد. به همین دلیل هم اوکشن‌آرت پذیرفته است که نمی توان کاملا مطمئن بود که نقاش افسانه‌ای تاریخ هنر با این تپانچه خودکشی کرده باشد با این حال گفته است که شواهدی وجود دارد که ونگوگ با این تپانچه «خودکشی» کرده است.
اصالت اسلحه
ماجرا از این قرار است که یک کشاورز این تپانچه را در سال ۱۹۶۵ و در نزدیکی دهکده‌ی آورز-سور- اوز پیدا کرد که ونگوگ روزهای پایانی عمرش را در آن محل گذراند. هم‌اکنون موسسه ونگوگ که بر آن‌جا نظاره می‌کند.
قدمت این تپانچه نیز تقریبا به همان زمان برمی‌گردد و کالیبر گلوله‌های این سلاح شبیه همان گلوله‌هایی است که ونسان ونگوگ خودش را با آن کشت. در همین راستا اوکشن آرت در بیانیه‌ای پیش از فروش این تپانچه اعلام کرد: «همان زمان که ونگوگ آنرا شلیک کرد این اسلحه یافت شد. کالیبرش مشابه همان گلوله‌ای است که پزشک ها در آن زمان از بدن هنرمند بیرون کشیده بودند. مطالعات علمی نشان می دهد که این اسلحه از آن زمان یعنی ۱۸۹۰ در زیر خاک بوده است.»
از سوی دیگر، گردانندگان این حراجی گفته‌اند که هیچ راهی وجود ندارد که تضمین شود این اسلحه همان سلاحی باشد که ونگوگ خودش را با آن کشته است، اما قدمتش با آن زمان هماهنگی دارد.
گفتنی است این تپانچه زنگ‌زده را یک مجموعه‌دار خصوصی از به صورت تلفنی خریداری کرده است.
