روایت ویروس‌زدگی؛ گفتگو با هنرمندان نمایشگاه کووید۱۹
گفتگو با کوثر پلنگی و بهناز محمدهادی و علی خالق به تاریخ شهریور ماه ۱۳۹۹ به مناسبت حضور آنها در نمایشگاه گروهی با عنوان “کووید۱۹” در گالری هنر تهران انجام شد. این نمایشگاه از تاریخ ۱۴ شهریور تا ۱۵ مهر ۹۹ در جریان خواهد بود.
رضا فاموری: از پروسه شکل‌گیری اثر بگویید؟
کوثر پلنگی: هنرمندان در شرایط حاضر که در جهان ایجاد شده بیشتر در خلوت قرار گرفته‌اند و بار احساسی این فاجعه انسانی را در درون شان موجب شکل گیری امواج بصری جدیدی شده است و طبیعتا دنبال مجال و فرصتی برای خلق و ارائه این احساسات و ادراک هستند .نمایشگاهی با موضوع کووید۱۹ از طرف مدیریت گالری تهران به اینجانب پیشنهاد شد و انگیزه ای شد تا درک و احساس خود را خلق کنم.
بهناز محمدهادی: توسط یکی از دوستانم خانم پگاه بهروزفر به من پیشنهاد حضور در نمایشگاهی متشکل از ۷ آرتیست از ۷ رشته هنرهای تجسمی با موضوع کووید۱۹ داده شد . برایم جذابیت داشت و شرکت کردم. براساس حس ها و دریافت های شخصی ام, دیگران و همچنین مطالبی که در این دوره کسب نموده ام منجر به خلق این سه اثر شد.
علی خالق: روزی از گالری تهران تماسی برقرار شد، و پیشنهاد شرکت در این نمایشگاه گروهی و اطلاعاتی در رابطه با موضوع آن، به بنده داده شد. و از آنجایی که تجربه‌ی شرکت در نمایشگاه گروهی به همراه هنرمندانی که در حوزه‌های مختلف هنری فعالیت دارند، برای من جذابیت داشت، پس پذیرفتم در این نمایشگاه شرکت داشته باشم و چون سه هفته تا ارائه آثار مهلت داشتم. و به دلیل اینکه برای من و فضایی که در آن فعالیت دارم، فضایی مفهموم گرا و نگرش من نیز فلسفی است، به طبع نیاز به زمان بیشتر برای پرورش ایده‌ها و اتود زدن داشتم.
طی صحبت با یکی از دوستان، عکسی به دست من رسید از اثر چیدمان و اینستالیشنی که در موزه‌ی هنرهای معاصر سن پطرزبورگ قرار دارد، که از وسایل به جا مانده از مردم شوروی در زمان بعد از جنگ جهانی دوم بود، با دیدن این اثر بلافاصله جرقه هایی در ذهن من زده شد که فضای جنگ جهانی را با دوران کرونا و نکات مشترک مابین آنها را مورد مقایسه و بررسی قرار دهم.
پس شروع به اتود زدن کردم و اتفاقات مشترک مابین این دو پدیده مانند اپیدمی شدن و درگیری مردم عام را به تصویر در آوردم. و تلاش داشتم با اضافه کردن ماسک و دستکش و یا پاکت سیگار بهمن درگیری همه‌ی کشورهای جهان از جمله کشور خودمان را نیز به تصویر بکشم. حاصل آن یک اثر چهار لتی شد که بر روی سه لت از آن تصاویری از دیکتاتورهایی که درگیری ذهنی من را می‌سازند (هیتلر، ترامپ، کیم جونگ اون) را اضافه کردم. و در تک لت دیگر هدف از بکارگیری متریالی شامل ظروف روحی و فلزی، نمایش روزمرگی افراد جامعه از تمامی اقشار و چگونگی درگیری آنها با این بیماری بوده است .
فاموری: مفاهیم (بیماری و همه گیری) در نقاشی توسط شما چگونه به مخاطب منتقل میشود؟
پلنگی: از آنجا که وجود و استفاده ماسک در حال حاضر یکی از عناصر اصلی و نشانه همگیری بیماری کووید۱۹ هست از ماسک برای بافت سازی در کار استفاده شده هم از ماسک به طور مستقیم و هم بافت های که حس و فرم ماسک رو تداعی کند .من تلاش کردم از تماس عناصر بصری : خط، بافت ، نور ،رنگ ، فضا و ترکیب بندی در رابطه با موضوع استفاده کنم و همه این عناصر بصری در بیان مفهوم مشارکت داشته باشند تا سمفونی بصری نهایی، موجی ایجاد کند که بیانگر امواج احساسی و ادراک فردی من باشد. همه عناصر بصری در نهایت یک ترکیب بندی خاموش و ساکن و هارمونیک را در یک ساختار انتزاعی شکل داده‌اند.
محمدهادی: سعی کردم در اجرا و کانسپت, خودم رو درگیر بیماری نکنم فکرم را روی حس ها و دیدگاه های جامعه متمرکز کنم ,حس هایی که بسیار سورئال تر از یه اثر هنری هستند و در آخر چاشنی رنگ را به آنها اضافه کردم که وجود رنگ ها القا کننده دنیایی پرازحس زیبایی و شادی و فارغ از درد هستند.
خالق: در این اثر همانطور که گفته شد از وسایل به جای مانده مردم شوروی و همچنین عکس قدیمی از یک خانواده که بر روی صورتشان ماسک قرار دارد؛استفاده کردم، برای من خانواده نمادی از جامعه و مردم است، که همه‌ی اقشار را در سنین مختلف در بر می‌گیرد، و مقصودم از اینکار انتقال مفاهیم اپیدمی و درگیری همه مردم جهان با بیماری کووید۱۹ بوده است.
فاموری: المان‌های نشانه شناختی به چه میزان در پروسه خلق اثر و القای مفاهیمی که به دنبال آن هستید، مؤثر واقع شدند؟
خالق: از آنجایی که نگرش من، نگرشی آوانگاردی است، برای بیان و انتقال مفاهیمی که در سر دارم، به هیچ عنوان، پافشاری بر فرم، اِلمان، نشانه و یا رنگ خاصی در آثارم نداشتم. در حال حاضر شاید با یک فرم و رنگ غالبی سر و کار داشته باشم، اما ممکن است فردا روزی با تحولات متفاوتی که برای من رخ می‌دهد، با المان‌ها و یا نشانه‌های دیگری سر و کار داشته باشم.
بند قرمز که در دیگر آثارم نیز مورد استفاده قرار گرفته، در هر اثر به صورت جداگانه و به منظور انتقال مفاهیم و معانی مختلفی به کار رفته است. به طور مثال در این اثر با استفاده از بند قرمز تلاش بر آن داشتم تا وصل بودن و همبستگی این اتفاقات را به نمایش بگذارم، و در انتها هم همان بند قرمزی که از ظرف فلزی ام بیرون رفته، به مفهوم آن است که این اتفاقات ادامه دار است و هنوز به اتمام نرسیده است.
پلنگی: نشانه ها مانند یک پنجره برای دریافت و دیدار های مختص هر مخاطب عمل میکند . بنا بر این هنرمند با ایجاد و خلق پنجره مخاطب را به دیدار گسترده وسیعی از دریافت های شخصی دعوت می نماید.
فاموری: خانم پلنگی مفهوم بیماری برای شما چه معنایی دارد ؟
پلنگی: هشدار ، ترس و تغییری که این بیماری در زندگی قبل از کرونا و بعد از کرونا و تاثیرات روانی که در نسل حاضر و آینده خواهد داشت، به نظر من این ویروس فقط سلامت انسان ها رو به خطر نداخته بلکه زندگی اجتماعی، اقتصادی و حتی عاطفی انسان ها تحت تاثیر قرار داده.
فاموری: خانم محمدهادی مفهوم قرنطینه یا ایزوله کردن برای شما چه معانی را تداعی می کند؟
محمدهادی: هم اکنون در حال تجربه کردن یک بیماری جمعی هستیم واز نظر من این یک دعوتی هست برای عمیق شدن و این ارزشمنده و بخشی از اگاهی بیداری بشریت می باشد. در این دوران مفهوم واقعی قرنطینه برایم تغییر کرده و دیگرمعنای محدود کردن و اجبار و انزوا ندارد بلکه پیوستن به آگاهی پادشاه آسمان در درون خودم است.
فاموری: جنگ به عنوان یک رویداد تاریخی چه مفهومی به شما انتقال می دهد؟
خالق: به نظر من جنگ با وجود اینکه ترسناک و وحشتناک است، اما رخدادی خوب و تاثییر گذار نیز می‌تواند به شمار برود، علاوه بر آن من جنگ را عامل نوزایی نیز می‌بینم، برای مثال در کشوری مانند ژاپن و پس از حادثه‌ی هیروشیما می‌توانیم این نوسازی و نوزایی را جست و جو کنیم و به طور خلاصه و صریح جنگ برای من این مفهوم را دارد که پس هر اتفاق منفی می‌تواند وجوه و جوانب مثبتی نیز، وجود داشته باشد.
فاموری: به نظر شما آیا فرم و محتوا لازم و ملزوم یکدیگرند؟
محمدهادی: من در مورد کار خودم فقط میتوانم نظر بدهم .دربعضی از آثارم خیلی درگیر مفهوم میشوم که بعد از مدتی با تحقیق و تفحص زیاد آنرا اجرا میکنم و در بعضی مواقع هم انقدر درگیر حالات و حرکت و ریتم فرم ها میشوم که من را با خودش به دنیای ناشناخته ای میبرد که به صورت ناخوادگاه دارای محتوا و مفهومی میشود که من را به وجد می اورد و بهم انرِژی می دهد.
پلنگی: بله، سبک کاریه من ابستره هست که به عنوان یکی از خالص‌ترین شیوه‌های بیان احساسات توصیف میشود، زیرا این سبک خالق خود را برای ارتباط آزادانه از طریق چشم، بدون محدودیت در شیوه‌های یافت شده در واقعیت عینی، دنبال میکند.
خالق: بله قطعا این دو را لازم و ملزوم و مکمل هم می‌دانم و این موضوع در فضای کاری من نیز صدق میکند. من فرم و محتوا را از یک خانواده می‌بینم و در بسیاری از موارد کانسپت ذهنی و یا تفکراتم را با فرم به مخاطب انتقال می‌دهم، هرچند که محتوا برای من از ارجحیت بیشتری از تکنیک و فرم برخوردار است.
چرا که مایلم اگر کسی مفهوم و کانسپت اثرم را متوجه نشد، از فرم‌های زیبا‌شناسانه‌ی آن لذت ببرد.
فاموری: آقای خالق از تجربه ی استفاده از متریال فلزی برای خلق اثرتان برای‌مان توضیح دهید.
خالق: من از سال ۷۳،۷۴ به صورت جدی در فضای هنری فعالیت دارم و به طبع تجربه‌ی کار بر سطوح مختلفی از جمله سطوح گچی، چوبی، پارچه‌ای و.. را داشته‌ام. کار بر سطوح فلزی به دلیل خاصیت آن، که بستر مناسبی برای جذب رنگ روغن بر روی آن را ندارد، نیازمند آن است، که زیر سازی هایی بر روی آن انجام شود یا چند دست کار شود، تا سطح مورد نظر برای نقاشی آماده گردد.
فاموری: نظر شما در رابطه با نمایشگاه‌هایی که در رابطه با رویداد های اجتماعی برگزار می‌شوند، چیست؟
پلنگی: هنرمند همواره تحت تاثیر محیط و رویداد هایه اجتماعی زمانه خودش هست و به صورت ناخودآگاه در آثارش تاثیر میگذارد چنین نمایشگاههای فرصت مناسبی است که هنرمندان ادراک و احساس و افکار خودشون رو در ارتباط با رویدادهایی طبیعی و اجتماعی با مخاطبین خودشان به نمایش بگذارند.
خالق: با چنین رویدادهایی صد در صد موافقم. بسیاری از رویداد اجتماعی و یا رخدادها گذرا هستند، هر چند که به عنوان هنرمند نسبت به این سری اتفاقات مقطعی، با خلق آثاری در رابطه با آن واکنش نشان دادم، اما رویدادهایی مانند همین ویروس کووید۱۹ که حدوداً نزدیک به یک سال است که همراه و مهمان ما بوده است، را نمی‌توانیم مقطعی و گذرا تصورش کنیم، و آنقدر با ما عجین شده، که ماسک و دستکش را به نوعی به پوشش ما اضافه کرده است، و به نظرم برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند مثبت باشد، چرا که می‌توان از جنبه‌های مختلف به این موضوع واکنش داده شود.
