بیژن اشتری، مترجم نامآشنا و یکی از چهرههای تأثیرگذار در عرصه ترجمه متون تاریخی و سیاسی، در سن ۶۴ سالگی درگذشت. این مترجم پُرکار، که از او بهعنوان یکی از صدایان مهم ترجمه در دهههای اخیر یاد میشود، روز یکشنبه ۱۸ خردادماه ۱۴۰۴ (۸ ژوئن ۲۰۲۵) چشم از جهان فروبست.
اشتری، دانشآموخته رشتۀ میکروبشناسی از دانشگاه تهران، فعالیت حرفهای خود را در دهۀ ۱۳۶۰ با نگارش در نشریاتی چون اخبار، انتخاب و جام جم آغاز کرد. او پس از سالها روزنامهنگاری، با تمرکز بر ترجمه زندگینامهها و آثار تحلیلی دربارۀ دیکتاتوری، جنبشهای کمونیستی، و تحولات قرن بیستم، جایگاهی متمایز در میان مترجمان ایرانی بهدست آورد.
در کارنامۀ پربار او، کتابهایی چون امید علیه امید، ادبیات علیه استبداد، لنین، تروتسکی، کاهن معبد سرخ، دستنوشتهها نمیسوزند و شوروی ضد شوروی به چشم میخورند؛ آثاری که نهتنها تاریخ را از دریچه روایت و زندگینامه بازخوانی میکنند، بلکه به مخاطب فارسیزبان امکان درک ژرفتری از سازوکار قدرت، سانسور، و چهرههای سیاسی دوران معاصر میدهند.
بیژن اشتری با تمرکز کمسابقهاش بر تاریخ شوروی، حکومتهای توتالیتر، و سرگذشت رهبران سیاسی چون لنین، استالین، تروتسکی، بوخارین، چائوشسکو، انور خوجه، چهگوارا، قذافی و هوگو چاوز، به پلی میان ادبیات سیاسی جهان و خواننده ایرانی بدل شد.