یک بررسی تازه نشان می‌دهد کهن‌ترین سامانه نوشتاری شناخته‌شده جهان تحت تأثیر نمادهای حکاکی‌شده‌ای بوده است که پیش از ابداع آن برای تجارت بهره گرفته می‌شدند.
پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند خط میخی، که تصور می‌شود نخستین سامانه نوشتاری جهان باشد، در حدود ۳۱۰۰ سال پیش از میلاد در میان‌رودان (بین‌النهرین) اختراع شد.
این خط تا حدی از روش‌های حسابداری برای نگه داشتن حساب‌های تولید، ذخیره آذوقه و حمل و نقل اقلام نشات گرفته است. با این وجود تا کنون داده‌های کمی درباره خاستگاه این خط و چگونگی فرگشت نخستین آن در دست بوده است.
حالا اما پژوهشگران در دانشگاه بولونیا ایتالیا می‌گویند نمادهای حکاکی شده بر روی مُهرهای سنگی استوانه‌ای، مربوط به دوران پیش از اختراع سامانه‌های نوشتاری، در توسعه خطوط نخستین نقش داشته‌اند.
در واقع این نمادها به نشانه‌هایی تبدیل شدند که سپس در خط «نیانوشتارهای میخی»، نسخه نخستین خط میخی مورد استفاده در جنوب میان‌رودان (بین‌النهرین)، به کار رفته‌اند.
این مهرهای استوانه‌ای برای هزاران سال در سراسر میان‌رودان (بین‌النهرین) استفاده می‌شد. آن‌ها را بر روی لوح‌های گلی فشار می‌دادند تا نقوش خود را روی آن‌ها چاپ کنند. الواح به دست آمده سپس اغلب برای تأیید معامله یا به عنوان یک نامه مورد استفاده واقع می‌شد.
برخی از مهرهای مورد بررسی در مطالعه جدید به حدود ۴۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد، بیش از هزار سال پیشاز توسعه نوشتار.
کاترین کلی و ماتیا کارتولانو، هر دو محقق در دپارتمان زبان‌شناسی کلاسیک در دانشگاه بولونیا، در بیانیه‌ای گفتند: «ما بر روی تصویرسازی مهر که پیشاز اختراع نوشتار سرچشمه می‌گرفت، تمرکز کردیم.»
گروه پژوهشگران نقوش مهرهای مربوط به حمل کوزه و پارچه بین شهرهای گوناگون میان‌رودان (بین‌النهرین) را شناسایی کرد و به این نتیجه رسید که این نقوش در نوشته‌های نخستین درباره تجارت محصولات کشاورزی و منسوجات به نشانه‌هایی در خط میخی تبدیل شده‌اند.
نویسندگان در مقاله خود آورده‌اند: «این ثابت می‌کند که نقوش شناخته‌شده از مهرهای استوانه‌ای به طور مستقیم با توسعه نوشتار در جنوب عراق مرتبط هستند و نشان می‌دهد که چگونه معنا از نقوش پیشین به خط منتقل شده است.»
خط میخی ابتدا توسط تمدن سومری، که از حدود ۵۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد در شهرهای اولیه در جنوب میان‌رودان (بین‌النهرین) حاکم بود، توسعه یافت.
هنگامی که اکدی‌ها جانشین سومری‌ها شدند، سامانه نوشتاری پیشین را پذیرفتند اما آن را در زبان خود به کار بردند. به این ترتیب اکدی میخی برای بیش از ۲ هزار سال و در طول دوره‌های پسین بابلی و آشوری به زبان نوشتاری رایج میان‌رودان (بین‌النهرین) تبدیل شد.
پژوهشگران می‌گویند نقوش به کار رفته روی مهرهای استوانه‌ای را می‌توان روی الواح گلی ۵ هزار ساله از شهر اوروک در جنوب میان‌رودان (بین‌النهرین) دید.
این نقوش شامل نمادهایی است که یک ساختمان، نوارهای ساخته‌شده از ساقه‌های نی و پارچه‌های حاشیه‌دار در یک ظرف را نشان می‌دهد.
سیلویا فرارا، استاد گروه زبان‌شناسی کلاسیک در دانشگاه بولونیا و یکی از نویسندگان این مطالعه، در این باره گفت: «جهش مفهومی از نمادگرایی پیشانوشتار به نوشتار، یک پیشرفت قابل توجه در فناوری‌های شناختی انسان است. این ابداعات در حوزه نوشتار نشان می‌دهد که چگونه انسان از پیشاتاریخ به تاریخ گذر کرد و چگونه برخی از تصاویر پیش از تاریخ در یکی از نخستین سامانه‌های نوشتاری اختراع‌شده گنجانده شده‌اند.»
یافته‌های تازه هنوز برای تایید پایانی احتیاج به انجام بررسی‌های بیش‌تری دارند، با این حال نویسندگان امیدوارند که نتایج کار آن‌ها به پژوهشگران کمک کند تا نمادهای نوشتاری پیشامیخی بیش‌تری را رمزگشایی کنند.
