هنرگردی مجله تخصصی هنری ایران

مجله مستقل و تخصصی هنرهای تجسمی و مفهموی

به بهانه زادروز هنری ماتیس

هنری ماتیس یک انقلابی و هنرمند تاثیرگذار اوایل قرن بیستم بود که برای استفاده خلاقانه از رنگ و سبک فوویسم شناخته شده است. نمایشگاهی از آثار وی در موزه هنرهای زیبا لیون برپاست.

هنری امیلیو بنوا ماتیس، هنرمند فرانسوی در ۳۱ دسامبر ۱۸۶۹، در شمال فرانسه به دنیا آمد. ماتیس در سال ۱۸۸۷ برای تحثیل در رشته حقوق به پاریس رفت. در سال ۱۸۸۹ زمانی که مادرش برای او وسایل هنری آورد، برای اولین بار شروع به نقاشی کرد که به گفته‌ی خودش “تجربه‌ای بهشتی” بود و پس از آن بود که تصمیم گرفت هنرمند بشود.

در ۱۸۹۱ به پاریس برگشت را در آکادمی هنر ژولیان و پس از آن در بوزار شروع به تحصیل نماید. این مدارس، هنر را به روش آکادمیک می آموختند که شامل طراخی از مدل زنده و کپی از آثار برجسته بود اما ماتیس با آثار پست امپرسیونیست پل سزان و ونسان ونگوگ نیز آشنا شده بود. در نیمه دهه ۱۸۹۰ آثار خود را نمایشگاههای گروهی به نمایش گذاشت که توجه خوبی به خود جلب کرد.

ظرف آبی و لیمو - ۱۸۹۷
ظرف آبی و لیمو – ۱۸۹۷
دیوار صورتی - 1898
دیوار صورتی – ۱۸۹۸

با شروع قرن بیستم و در طی سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۰۵ موفق به دستیابی به خلاقیت بزرگی شد. سفرش به سنت تروپه در جنوب فرانسه الهام بخش او شد تا تابلوهایی روشن و نورانی مانند تابلوی “نعمت، آرامش و خوشی” (۱۹۰۴) را خلق نماید.

نعمت، آرامش و خوشی - 1904
نعمت، آرامش و خوشی – ۱۹۰۴

همچنین سفر دیگر وی به روستاهای مدیترانه‌ای جنوب فرانسه منجر به خلق دو اثر مهم وی “پنجره باز” و زنی با کلاه” (۱۹۰۵) شد. در نمایشگاهی که برپا کرد هر دو اثر اخیر را به نمایش گذاشت و در نقدی که بر آثارش شد از تصاویر معوج و جسورانه‌ی چند هنرمند مشخص گفته شد که به آنها لقب “فوو” به معنی حیوانات وحشی داد.

پنجره باز - 1905
پنجره باز – ۱۹۰۵
زنی با کلاه - 1905
زنی با کلاه – ۱۹۰۵

ماتیس به نقاشی در این سبک که به “فوویسم” مشهور شد ادامه داد و بر قدرت احساسی خطوط سینوسی، ضربات قوی قلمو و رنگهای به شدت روشن تاکید کرد. در دهه اول قرن او همچنین به ساخت مجسمه و طراحی نیز روی آورد که گاهی به نقاشی‌هایش مرتبط بودند.

رز آبی - 1905
رز آبی – ۱۹۰۵

پس از اینکه سبک خود را پیدا کرد ماتیس به موفقیت بیشتری دست یافت. او به ایتالیا، آلمان، اسپانیا و شمال آفریقا برای الهام گرفتن، سفر کرد. گالریهای برجسته پاریس با او قرارداد کاری عقد کرده و مجموعه‌داران مشهوری مانند گرترود استاین آثار وی را خریداری می‌کردند. در آثار دهه ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰ او همچنان بینندگان آثار خود را با رنگهای اشباع شده، فضای تصویری دوبعدی، جزئیات محدود و طرح کلی قوی، که به نوعی این المانها امضای شخصی او بودند، مسحور می‌کرد. برخی از آثارش مانند “درس پیانو” ۱۹۱۶ ساختار و هندسه کوبیسم را کاوش نموده است، جریانی که پابلو پیکاسو، دوست و حریف تمام عمر ماتیس، در آن پیشگام شد. اولین کتابی که به آثار ماتیس پرداخت در سال ۱۹۲۰ چاپ شد و اهمیت وی را در تاریخ هنر تاکید نمود.

درس پیانو - 1916
درس پیانو – ۱۹۱۶

در انتهای عمر حرفه‌ای خود باز هم مانند آثار اولیه‌اش حس تجربی و زنده بودن خود را حفظ کرده بود. پس از عمل جراحی در سال ۱۹۴۱ اغلب بستری بود اما روی بختی در استودیوی خود به نقاشی ادامه داد. در کتابی به نام “جاز” که در سال ۱۹۴۷ اجرا شد، تفکراتش درباره زندگی و هنر را در قالب تصاویری که از کاغذهای رنگی بریده شده بودند را به تصویر کشید.

کتاب جاز - 1943
کتاب جاز – ۱۹۴۷

این کتاب منجر به ابداعی شد که در آن وی مجموعه تصاویری را از کاغذ آبی روشن بریده و روی پس زمینه می چسباند.

طوطی و پری دریایی -1952
طوطی و پری دریایی -۱۹۵۲
حلزون - 1953
حلزون – ۱۹۵۳

در یکی از آخرین آثارش ماتیس یک مجموعه کامل دکوراسیون برای کلیسای “رزاری” در شهر وانس نزدیک نیس، خلق کرد (۱۹۴۸-۵۱) که شامل همه جزئیات حتا لباسهای کشیشها می‌شد.

کلیسای رزاری
کلیسای رزاری

هنری ماتیس در سوم نوامبر ۱۹۵۴ در سن ۸۴ سالگی بر اثر حمله قلبی، در نیس درگذشت. او همچنان به عنوان یکی از خلاق‌ترین و تاثیرگذارترین هنرمندان قرن بیستم به شمار می‌رود.

سنگ مزار هنری ماتیس
سنگ مزار هنری ماتیس

دیدگاهتان را بنویسید