با شروع تابستان ۱۴۰۳ و از اولین روز تیر ماه آثار هنرمندان منتخب پنجمین دورهی جایزه هنر معاصر ویستا تا روز یازدهم تیر ماه در محل گالری ویستا به نمایش در آمد. برپایی این رویداد معاصر به عنوان اولین رویداد ایده محور در ایران به صورت کاملا مستقل و توسط بخش خصوصی در سال های اخیر شکل گرفته است. پس از ۳ سال وقفه در آبان ماه سال گذشته فراخوان عمومی پنجمین دوره این رویداد با تاکید بر ارزیابی فکر و ایدهی معاصر منتشر شد و سپس توسط هیئت انتخاب که از اسامی شاخص جامعه تجسمی ایران همچون: حمید سوری، رزیتا شرف جهان، بهرنگ صمدزادگان، بهنام کامرانی، پریسا پهلوان و غزاله هدایت تشکیل شده بود؛ از میان بیش از صد طرح ارسالی در نهایت ۱۱ طرح از ۱۲ هنرمند برگزیده شدند.
تینا ابتهاج، آوازه الماسی، نازنین بهزادی، هانی چاواری، بهاره خدایی انارکی، الیکا زارعی و نوید نهاوندی، رامین سعیدیان، خاطره عزیز جلالی، شانا عبدالهیان نوقابی، شعیب گرگانی و آگرین لطف اله زاده به عنوان منتخبین پنجمین جایزه هنر معاصر ویستا معرفی و نمایشگاهی از ایده های آنها در فضای گالری ویستا برپا شد.
گالری ویستا با چشم اندازی متفاوت و با مطرح کردن جایزه ویستا تلاش نموده با ارجح دانستن و اهمیت دادن به ایده به گفتمان هنر معاصر با توجه به گستره عقاید گوناگون و متنوع دامن زده و همچنین فرصتی را برای معرفی اجرای فکر و اثر برتر هنرمندان منتخب را فراهم نماید.
یکی از منتخبین جایزه ویستا بهاره خدایی انارکی سفالگر و مجسمه ساز است که از بحران آب به عنوان معاصرترین چالش در اقلیم زیستیاش یاد میکند و با حجمهای سرامیکی، رسیرنگ، انتزاعی و ترک خوردهی خود، که شمایلی بین انسان و ماهی دارند، قصهی عطش زیست بومش به این عصیر حیات بخش را روایت میکند.
الیکا زارعی و نوید نهاوندی هنرمندان چند رسانهای، با طرحی مشترک و یک اثر ویدئویی با نام «زمان حال فراموش شده» در این رویداد شرکت داشتند. در متن اثر مکعب مستطیلهایی وجود دارند که در محور خود در حال گردش اند و در پس زمینهی آن تصاویری مستند و تاریخی از فضای پر تلاطم جامعهای که گویی ساز تحولخواهی سر دادهاند به چشم میآید. این مکعبها در مسیر چرخش خود گاه شفافیت خود را از دست میدهند و گاه باز مییابند و در این میان تشخیص و فهم آن که در پس زمینه اثر چه میگذرد را دچار اختلال و مخدوش مینماید و موجب اخلالی شناختی میشوند که محصولی ناساز از ضرباهنگی منظم و هماهنگ است که هنرمندان آن را آسیب زا میپندارند.
تینا ابتهاج کارشناسی نقاشی و عضو انجمن هنرمندان سفالگر با احجام سفالینی که درون هر کدام چند گوی به دام افتاده است، هم بازیهای خود را از میان مخاطبینی که جسارت لمس حجمهایش را دارند، به بازی که برد و باختی ندارد دعوت میکند. در این میان ترس شکستهشدن اثر که از تکانهای گوی درون آن محتمل به وقوع است، مخاطب را برای ادامه بازی به چالش میکشد.
هانی چاواری کارشناسی ارشد نقاشی و عضو پیوسته انجمن هنرمندان نقاش ایران با ویژنگهای وصل پینه شدهاش که بر دیوار گالری آویزان شده، فرهنگ زادگاه خود را الکی کرده و این سرندها را که وامدار هویت و میراث اوست، را به بیان روایتی تازه در محیطی جدید واداشته است.
رامین سعیدیان کیوریتور و پژوهشگر هنر با ارائه طرحی کیوریتوریال از منتخبین پنجمین دوره این رویداد هنر معاصر است که با تخلیهی الکتریکی در دل نئونی قرمزرنگ با عنوان مرد امروز و با مشتعل نمودن آن از رازی سر به مهر پرده بر میدارد. تایپوگرافی این طرح نئونی ارجاعی مستند به لوگو تایپ روزنامه مرد امروز است که در دهه بیست شمسی به چاپ میرسید؛ که با مرگ مدیر مسئول خود، روایات و رازهای ناگفتهای را در دل خود جای داده است. در کنار آن تصاویری آرشیوی و تاریخی ثبت شده از نئونها در محیط شهری، جذابیت زیباشناسانه آنها را در بازه زمانی گذشته و حال به عنوان ابزاری معاصر برای بیان هنری یادآور میشود.
شانا عبدالهیان نوقابی هنرمند چند رسانهای، با ارائه پیش طرح اثر نهایی خود، در قالب مدلی سه بعدی و متفاوت با سایر منتخبین در این رویداد شرکت داشته است. وی با ارائه طرحی سه بعدی از سازهای اُریب که به سنگ یادبودی معلق میماند که از بازسازی قسمتهایی از خانهی کودکیاش به دست آمده، مفهوم خانه را به عنوان عنصری امید بخش و هویت ساز در اثر خود و فقدان آن را به مثابه عاملی که موجب روان آسیبهای مختلف میشود مطرح نموده است.
آگرین لطف اله زاده کارشناسی ارشد نقاشی، مفهوم بازیافت را مترداف با کشف و یافتن دوبارهی شی ارزشمند دانسته و صفحات رسالهها و پایان نامههایی که انقضای آن به سر آمده و به دلیل نبود فضا برای بایگانی شدن و به رغم تمام دادهها و تلاشها برای به دست آمدنشان به دور ریخته میشوند را با جمع آوری و بازیافتن آن به عنوان اثری هنری و به قاب کشیدنشان و تزئين آنان به فرم شاخههای درختان؛ همچون اعلانی که هنرمند آن را مرگ مولف و مرگ درختان مینامد نشان داده است.
نازنین بهزادی کارشناسی معماری داخلی و کارشناسی ارشد طراحی پایدار و سازگار با محیط زیست با بازنمایی فضای معماری موزه هنری ژرژ پمپیدو پاریس و ترسیم پرندگان خیالی خود که به گونههای نادر و رو به انقراض شباهت دارند در جایگاهی غیر از موزههای حیات وحش و ارائه باز تعریفی ستایشمندانه از پرندگانش به عنوان شی و اثری هنری، مخاطب را به لزوم توجه به این گونهی زیستی فرا میخواند.
خاطره عزیزجلالی چیدمانی با عنوان «قصیدهای برای فراموشی» دارد که با بهره برداری از چندین رسانه بیانی، پیش طرحی از ایده کلی اثر خود را که بهروی یک استند قرار داده ارائه میدهد. بر صفحه نمایش کوچکی با پخش ویدیویی که از ترکیب چندین فریم از تصاویر نقاشی شده حاصل آمده، از رنجها و تلاطم برای گذر از خاطرات میگوید و در کنار آن طرحی از مکعبی تیره رنگ به چشم میآید که به مانند لوحی محفوظ یادگارها و یادمانهای انسان است. در سوی دیگر صفحهای از کتاب بایگانی خاطرات فراموش شدهاش قرار دارد که هنرمند آن را در محفظهای شیشهای نگهداری کرده و آن را محصول انباشت خاطرات جمعی انسان میداند.
آوازه الماسی کارشناسی مجسمهسازی و نقاش دیگر منتخبی است که در اثر ویدئویی خود با نام «مراعات» با تصویر یک فعل تکرار شونده و مستمر، از شیشههای شیر پلاستیکی اسباب بازی که سوار بر قیفهای مخزن دار میشوند و بالعکس، وجه و شمایی از مهمترین خصیصههای رفتاری انسان که همان مراقبت، نگهداری و پرستاری کردن است را به خوانش مخاطب گذاشته و بر این باور است که این عمل و بازی تکرار شونده مادامی که زندگی میکنیم جریان دارد و ادامه دار خواهد بود.
و در نهایت شعیب گرگانی هنرمند اهل بابل، با اینستالیشن خود نشان داده که جغرافیای زیستیاش را بزرگترین منبع هویت بخش برای خود و هنرش میپندارد. گرگانی با الهام از تصاویر هوایی ثبت شده از روند تخریب طبیعت محل زیست خود در طول تاریخ، اینستالیشنی که از رشتههای تارو پودشده و از ضایعات پلاستیکی به سه رنگ سبز ، سیاه و سفید، تصویری بازنمایی شده از تغییرات گستردهی زیست محیطی خلق کرده و روند ویران شدن آن به وسیله مواد خام غیر قابل تجزیه وغیر بازیافتی مصروف را در اثرش نشان میدهد.
تنوع رویکردها رسانهها و مواد در نمایش آثار منتخبین این دوره از جایزه هنر معاصر ویستا نکتهی پر اهمیت و مورد بررسی است. همچنین به نظر میرسد از اصلی ترین مولفههای هیئت انتخاب تداعیگری آثار در راستای ادراک و تجزیه تجارب و دریافتهای فردی و تلاش برای به وجود آوردن زبان شخصی و به دور از کلیشه و شعارزدگی هم در محتوای موضوعی و هم محتوای زیباشناختی بوده؛ و در این راستا ملاحضات هنرمندان منتخب در انتخاب ماده و رسانه نیز باید مورد توجه قرار گرفته است.
در نهایت روز چهارم امرداد ۱۴۰۳ در مراسمی که در محل سینما تک موزهی هنرهای معاصر تهران برگزار شد، از منتخبین با اهدای لوح، تقدیر به عمل آمده و پس از قرائت بیانیه پایانی هیئت داوری، طرح شعیب گرگانی با عنوان «نقطه صفر کلوین» به عنوان طرح برگزیده پنجمین جایزه هنر معاصر ویستا اعلان و تندیس و جایزه نقدی ویستا به ایشان تعلق گرفت.