زیر سایهی سنگین سیاست
داستان مشکلات میلان کوندرا با زادگاهش شاید به اندازهی کتابهای او معروف باشد. به تازگی در اقدامی مثبت، متولیان فرهنگی چک تلاش دارند تا روابط تیره را ترمیم کرده و از این نویسندهی بزرگ دلجویی کنند. در همین راستا امسال میلان کوندرا برندهی جایزه فرانتس کافکا ۲۰۲۰ اعلام شد.
ولادیمیر ژلزنی، رئیس انجمن فرانتس کافکا، با اعلام این خبر عنوان کرد که میلان کوندرا در واکنش به این موضوع گفته که به این جایزه افتخار میکند، به ویژه بهخاطر عنوانش، کافکا، که همیشه آثار وی را تحسین کرده است.
میلان کوندرا هماکنون برجستهترین نویسندهی زندهی زادهی چک است که آثارش به بیش از از چهل زبان جهان از جمله پارسی برگردانده شده است. اما در سال ۱۹۷۵ که زادگاه او توسط کمونیستها تسخیر شد، به فرانسه تبعید شد و شش سال بعد در سال ۱۹۸۱ به تابعیت فرانسه درآمد. او هماکنون خود را نویسندهای فرانسوی میداند و بسیار تلاش میکند تا مستقیم به زبان فرانسه بنویسد.
در آن سالها حکومت کمونیستی چک نه تنها کتابهای کوندرا را در آن کشور ممنوع کرده بود، بلکه تابعیت چک را هم از وی گرفت. این حرکت به چنان روابط تیره و تاری میان این هنرمند و کشورش انجامید که ۴۰ سال طول کشید تا دولت تازهی جمهوری چک پس از مذاکره با شخص میلان کوندرا از وی دلجویی کرده و تابعیت وی را در سال ۲۰۱۹ بازگرداند.
از آن زمان تا کنون، جمهوری چک تحولات سیاسی گستردهای را تجربه کرده و به یکی از اعضای اتحادیه اروپا تبدیل شده است. اما حتی این اتفاقات هم نتوانست انگیزهای شود تا میلان کوندرا به چک بازگردد ولی در امرداد سال جاری کتابخانه موراویا در شهر برنو (زادگاه آقای کوندرا) اعلام کرد که این نویسنده کتابخانهی شخصی خود را به این کتابخانه اهدا کرده است که نشانهی مثبتی تلقی میشود.