به بهانه زادروز هنری ماتیس
هنری ماتیس یک انقلابی و هنرمند تاثیرگذار اوایل قرن بیستم بود که برای استفاده خلاقانه از رنگ و سبک فوویسم شناخته شده است. نمایشگاهی از آثار وی در موزه هنرهای زیبا لیون برپاست.
هنری امیلیو بنوا ماتیس، هنرمند فرانسوی در ۳۱ دسامبر ۱۸۶۹، در شمال فرانسه به دنیا آمد. ماتیس در سال ۱۸۸۷ برای تحثیل در رشته حقوق به پاریس رفت. در سال ۱۸۸۹ زمانی که مادرش برای او وسایل هنری آورد، برای اولین بار شروع به نقاشی کرد که به گفته‌ی خودش “تجربه‌ای بهشتی” بود و پس از آن بود که تصمیم گرفت هنرمند بشود.
در ۱۸۹۱ به پاریس برگشت را در آکادمی هنر ژولیان و پس از آن در بوزار شروع به تحصیل نماید. این مدارس، هنر را به روش آکادمیک می آموختند که شامل طراخی از مدل زنده و کپی از آثار برجسته بود اما ماتیس با آثار پست امپرسیونیست پل سزان و ونسان ونگوگ نیز آشنا شده بود. در نیمه دهه ۱۸۹۰ آثار خود را نمایشگاههای گروهی به نمایش گذاشت که توجه خوبی به خود جلب کرد.
با شروع قرن بیستم و در طی سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۰۵ موفق به دستیابی به خلاقیت بزرگی شد. سفرش به سنت تروپه در جنوب فرانسه الهام بخش او شد تا تابلوهایی روشن و نورانی مانند تابلوی “نعمت، آرامش و خوشی” (۱۹۰۴) را خلق نماید.
همچنین سفر دیگر وی به روستاهای مدیترانه‌ای جنوب فرانسه منجر به خلق دو اثر مهم وی “پنجره باز” و زنی با کلاه” (۱۹۰۵) شد. در نمایشگاهی که برپا کرد هر دو اثر اخیر را به نمایش گذاشت و در نقدی که بر آثارش شد از تصاویر معوج و جسورانه‌ی چند هنرمند مشخص گفته شد که به آنها لقب “فوو” به معنی حیوانات وحشی داد.
ماتیس به نقاشی در این سبک که به “فوویسم” مشهور شد ادامه داد و بر قدرت احساسی خطوط سینوسی، ضربات قوی قلمو و رنگهای به شدت روشن تاکید کرد. در دهه اول قرن او همچنین به ساخت مجسمه و طراحی نیز روی آورد که گاهی به نقاشی‌هایش مرتبط بودند.
پس از اینکه سبک خود را پیدا کرد ماتیس به موفقیت بیشتری دست یافت. او به ایتالیا، آلمان، اسپانیا و شمال آفریقا برای الهام گرفتن، سفر کرد. گالریهای برجسته پاریس با او قرارداد کاری عقد کرده و مجموعه‌داران مشهوری مانند گرترود استاین آثار وی را خریداری می‌کردند. در آثار دهه ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰ او همچنان بینندگان آثار خود را با رنگهای اشباع شده، فضای تصویری دوبعدی، جزئیات محدود و طرح کلی قوی، که به نوعی این المانها امضای شخصی او بودند، مسحور می‌کرد. برخی از آثارش مانند “درس پیانو” ۱۹۱۶ ساختار و هندسه کوبیسم را کاوش نموده است، جریانی که پابلو پیکاسو، دوست و حریف تمام عمر ماتیس، در آن پیشگام شد. اولین کتابی که به آثار ماتیس پرداخت در سال ۱۹۲۰ چاپ شد و اهمیت وی را در تاریخ هنر تاکید نمود.
در انتهای عمر حرفه‌ای خود باز هم مانند آثار اولیه‌اش حس تجربی و زنده بودن خود را حفظ کرده بود. پس از عمل جراحی در سال ۱۹۴۱ اغلب بستری بود اما روی بختی در استودیوی خود به نقاشی ادامه داد. در کتابی به نام “جاز” که در سال ۱۹۴۷ اجرا شد، تفکراتش درباره زندگی و هنر را در قالب تصاویری که از کاغذهای رنگی بریده شده بودند را به تصویر کشید.
این کتاب منجر به ابداعی شد که در آن وی مجموعه تصاویری را از کاغذ آبی روشن بریده و روی پس زمینه می چسباند.
در یکی از آخرین آثارش ماتیس یک مجموعه کامل دکوراسیون برای کلیسای “رزاری” در شهر وانس نزدیک نیس، خلق کرد (۱۹۴۸-۵۱) که شامل همه جزئیات حتا لباسهای کشیشها می‌شد.
هنری ماتیس در سوم نوامبر ۱۹۵۴ در سن ۸۴ سالگی بر اثر حمله قلبی، در نیس درگذشت. او همچنان به عنوان یکی از خلاق‌ترین و تاثیرگذارترین هنرمندان قرن بیستم به شمار می‌رود.
