این روزها با رشد ارتباطات و گسترش شبکههای اجتماعی، دیدن و دیده شدن به مراتب ساده تر از گذشته شده است. کافی است سری به شبکه اجتماعی اینستاگرام زده و به فرض هشتگ هنر معاصر را جستوجو کنید تا با دادههای تصویری عظیمی روبه شوید. در چنین حالتی شما به عنوان یک جستوجو کننده قدرت انتخاب بالایی برای دیدن هرآنچه که میخواهید را دارید. اما این وضعیت روی دیگری هم دارد و آن گمنامی ناشی از ازدیاد رسانههای جمعی و شخصی است. برای مثال اگر بخوانید یک عکس پرتره خوب را ببینید، به قدری حوزه اختیارات شما گسترده خواهد بود که شاید به راحتی دچار سردگمی شوید. اما چه میشود که در میان این طیف بزرگ رسانهها، گروهی شاخص میشوند و عدهای گمنام باقی میمانند؟
امروز قصد داریم به نکتههایی بپردازیم که امکان موفقیت بیشتر را برای هنرمندان جوان در حوزه هنرهای تجسمی و مفهومی بالا میبرد. البته پیش از آن لازم است توجه کنیم که موفقیت هنری اصولا قابل تضمین نبوده و اگر مسائلی را به عنوان نکته مطرح میکنیم، منظورمان آن نیست که مانند یک فرمول ریاضی به آن نگاه شود و کسی با خلق یک اثر هنری ناشیانه با پیروی از آن به پیروزی برسد! پس موارد زیر را برای هنرمند جوانی در نظر بگیرید که اصولا اولیه مانند تاریخ هنر، تکنیک، کانسپت و آگاهی لازم را به عنوان پیشزمینه فراگرفته و اکنون به دنبال ورود به جریان اقتصاد هنر است:
شبکه های مجازی
هرچه زودتر برای خودتان یک حساب کاربری در شبکه های اجتماعی معروف و محبوب بسازید. اینستاگرام بالاترین محبوبیت را این روزها دارد. در انتخاب نام حسابتان حساسیت بالایی نشان داده و از یاد نبرید که قرار است جهان شما را از طریق همین صفحات نگاه کند. بهترین اسم، سادهترین است: نام و نام خانوادگی خودتان. سعی کنید آن را همانگونه که در گذرنامه تان نگاشته شده بنویسید تا یافتنتان برای همگان آسان باشد. پس از انتخاب اسم، برنامهای منظم برای پست هایتان تدوین کنید. برای این منظور ساز و کار شبکه ها را فرا بگیرید. به فرض در اینستاگرام که ردیف های سه تایی برای بارگذاری تصویر دارد، میتوانید خلاقیت خود را آزموده و دست به ابتکارات جالبی برای چینش تصاویر داشته باشید. برای درک بهتر از این موضوع خوب است نگاهی به صفحات خلاق انداخته و از آنها الهام بگیرید.
سپس آثار هنری خود را همراه با نظم زمانی (مثلا روزی یک اثر) روی اینستاگرام بارگذاری کنید. نکته مهم دیگر، استفاده توضیحات و هشتگ های مناسب است که لازم است کاملا با موضوع مرتبط باشند. اگر به زبان انگلیسی هم تسلط دارید، بهترین کار نوشتن توضیحات به هر دو زبان انگلیسی و پارسی است. اما اگر به انگلیسی مسلط نیستید، این نکته را مد نظر داشته باشید که نگارش یک متن بی غلط به فارسی، به مراتب بهتر از یک توضیح دوزبانه با ایرادهای انگلیسی است.
جشنواره و فراخوان ها
جشنواره ها و فراخوان های هنری داخلی و خارجی با وجود فیلتری به نام داوری، فرصت محک زدن شما را در برابر دیگران مهیا کرده و این امکان را به شما میدهند تا با طریقه گزینش آثار و رقابت با دیگر هنرمندان آشنا شوید. اگرچه اهمیت دارد که در جشنوارهها مقام بیاورید، اما برنده نشدن در جشنواره ها چیزی از ازرش های شما کم نمیکند(!) و در مقابل تجریهی خوبی را در اختیارتان قرار میدهد. در صورتی هم که مقامی کسب کنید، تا پایان عمر در رزومه تان جلب توجه خواهد کرد. برای اطلاع از زمان فراخوان ها میتوانید به جستوجو در اینترنت بپردازید. اگر هم زبان انگلیسی بلد باشید، دیگر بدون هیچ اشکالی میتوانید پیش بروید. چرا که جشنواره های خارجی یا آنهایی که به نمایش آثار در خارج از ایران هم میپردازند، امکان گشایش دربهای نوینی را فراهم میکنند.
رسانه ها
اصولا هنرمند بودن دیگر تولید یک اثر هنری در کنج اتاق و ریاضت کشیدن و شکیبایی به خرج دادن نیست. چراکه دیگر دوران کشف یک نخبه هنری توسط دربار پادشاهان به سر رسیده و اکنون خودتان هستید که میبایست تواناییتان را به دیگران نشان دهید. پس دست به کار شده و برای رسانه ها مقاله بنویسید. این کار شاید زمان شما را بگیرد اما به جایش نامتان را اینترنت جاودانه خواهد کرد. اگر هم قلم خوب و دانش بالایی داشته باشید میتوانید به روزنامه ها فکر کنید. به هر حال شانستان را آزموده و با توجه به سلیقهی خود، رسانهای را انتخاب کنید که با شما بیشترین هماهنگی را دارد. یک مقاله خوب، مقالهای دست کم با سیصد واژه و تعدادی تصویر است که پس از طرح موضوع نتیجهای را در انتها میگیرد. پیشنهاد میشود که ابتدا از وبسایتهای هنری شروع کنید و سپس به سراغ روزنامه ومجلات بروید. در آخر هم، هیچ گاه قدرت رسانه را دست کم نگیرید.
دوستان
اگر در گذشته امکان داشت کسی یک تنه به جنگ سرنوشت رود و پیروز میدان شود، متاسفانه یا خوشبختانه این روزها دیگر امکانش نیست. واضح بگوییم: شما محکوم هستید به تعامل با دیگران، شنیدن نظراتشان و اصلاح ایرادهای به جایی که از آثارتان میگیرند. برای روشنتر شدن موضوع یک لحظه مستعدترین نقاش جهان را تجسم کنید که شاهکارهایش را تنهایی با خود حمل کرده اما کسی حاضر به نمایش دادن آثارش، دیدن نمایشگاهش و نوشتن دربارهاش نشود. در چنین شرایطی اصولا این نقاش فرضی شکست خواهد خورد. اما شما یک نقاش واقعی باشید. با دوستانتان در تعامل باشید، روابط پایداری با استادان حرفهی خود برقرار کرده و از آنها بیاموزید. لازم نیست در هر مراسم به زور به صورت استاد چسبیده و با هم سلفی بگیرید! میتوانید به دفترش، یا سر کلاسش رفته و در خلوت ترین اوقات دفتر طراحی تان را نشانش دهید. در همین ارتباطات است که بهترین راهنمایانتان را پیدا میکنید.
گالری و نگارخانه ها
گالری ها همان جایی هستند که شما در مراحل پایانی به آنها میرسید. در ابتدا خیلی بعید است که بتوانید یک نمایشگاه انفرادی داشته باشید و بهترین راه شرکت در نمایشگاه های گروهی است. نمایشگاه های گروهی به شما آموزههای لازم برای برپایی نمایشگاه های انفرادی را میدهند. در این نمایشگاه ها یاد میگیرید که چگونه با مدیران گالری ها در تعامل باشید، از نحوه قرارداد و درصد ها مطلع میشوید و مهمتر از همه، قیمت واقعی آثارتان مشخص میشود. در واقع گالری محلی است که قرار است کلیه عوامل بالا به شما کمک کنند تا نمایشگاه موفقی را پشت سر بگذارید: در شبکه های مجازی به دنبال کنندگانتان اطلاع رسانی میکنید، از طریق شرکت در فراخوان ها و جشنواره ها شناختهتر شدهاید و حالا که نامتان در گوگل فهرستی از رسانهها را به دنبال دارد، دوستانتان به مراتب بیش از پیش شده، نمایشگاهتان شلوغ خواهد بود.
در پایان لازم است یادآوری کنیم که المانهای نام برده، راهی برای میانبر نبوده و قرار نیست کسی یک شبه ره ساله رود؛ صرفا نکاتی برای هرچه بهتر پیشرفتن هنرمندان جوان در فضای هنرهای تجسمی است.