مجسمه های پابلو پیکاسو (بخش سوم)

به بهانه‌ی نمایش آثار مجسمه پیکاسو در موزه هنرهای مدرن نیویورک MoMA

قسمت آخر مقاله بررسی مجسمه های پیکاسو

پیشتر در بخش اول و دوم سلسله مقاله های مجسمه های پیکاسو به بررسی اجمالی برخی از آثار مهم وی در این زمینه پرداختیم.

پیکاسو تاثیر گذارترین و پرقدرت ترین هنرمند نیمه‌ی اول قرن بیستم است. او که همراه با ژرژ براک، بیش از هرچیزی به عنوان پیشگام سبک کوبیسم شناخته می‌شود، کولاژ را بنا نهاد و کمک های زیادی به سمبولیسم و سوررئالیسم نمود. پیکاسو خود را بیش از همه نقاش می‌دانست اما آثار مجسمه‌ی او نیز تاثیر بسیاری از خود برجای نهاده‌اند. او همچنین در زمینه‌های دیگری چون چاپ و سرامیک نیز وارد شد. در نهایت، او یک شخصیت معروف کاریزماتیک بود. روابط بسیارِ پیکاسو با زنان نه تنها به حوزه ی هنری‌اش وارد شد بلکه ممکن است حتی به آن سمت وسو نیز داده باشد و رفتار او نیز به هنرمند مدرن غیرمتعارف در افکار عمومی، تجسم بخشیده است.

رابطه ی پیکاسو با مری ترز والتر آنقدر سرنوشت ساز و الهام بخش بود که می توان او را به عنوان همکار پیکاسو محسوب نمود. جنسیت همراه با حس طنزگونه به وضوح در مجسمه ی “نیم‌تنه‌ی یک زن” (1913) خودنمایی می‌کند. این مجسمه که از گچ ساخته شده و احساس بافت رنگ و روغن را القا می‌کند، دارای فرمی زمخت و آماس کرده است. مجسمه ی “نیم‌تنه‌ی یک زن” به سبک سوررئال بوده و در ابعاد 42* 72.7 ساخته شده است.

چیزی که در آثار مجسمه ی پیکاسو بسیار شگفت انگیز است، حس تازگی آنهاست. درست است که آثار کلاژ و پرتره های او آثار قرن گذشته را به یاد می آورند اما آثاری چون مجسمه ی کوچک گچی “پیکره ی زنی با برگ” از سال 1934 که لباسش از مقوای فشرده شده با گچ مرطوب ساخته شده و چهره اش یادآور رباتهای محبوب است، به نظر می رسند که می توانند همین سال گذشته ساخته شده باشند.

مجسمه ی “گیتار” 1924 که از ورق فلزی، قلع و سیم فلزی ساخته شده است و شاهکاری از نظر هنری محسوب می‌شود. بر خلاف یک سری از گیتارهای او که از روزنامه یا صفحات مجله برای ترکیب بندی استفاده کرده بود، این گیتار بیانی سیاه و سفید از ترکیب متراکمی از رنگ سیاه و مادیت مدیوم ​​ فلز و قلع است. گیتار بیش از آن که یک اثر هنری محسوب شود، یک تصویر سه بعدی تجربی است. پیکاسو بیشتر علاقمند به تجربه کردن داشت تا این که یک اثر هنری خلق نماید. حتا در جاهایی چسب بیرون زده یا مواد مصرف شده زمخت و بداهه هستند. شاید یکی از دلایلی که آثار او، حتا پس از دهه ها از ساخت‌شان، انقدر تازه و نو هستند، همین باشد.

مجسمه ی گیتار به نوعی پیش درآمد اثر بعدی یعنی “زنی با کلاه” است که تقریبا 40 سال بعد در 1963 به اتمام رسید. پیکاسو به ندرت خود را تکرار می‌کرد اما گهگاهی نیز به سراغ مواد و تکنیک های قبلی رفته و همیشه از دلشان اثری تازه بیرون می‌کشید. این مجسمه نیز با همان ورق فلزی و به صورت یک تصویر سه بعدی بریده شده و تاخورده است که دارای ظرافت های بیشتری می‌باشد. ابعاد این اثر 41*73*126 سانتیمتر می باشد.

این مجسمه ی برنزی “بز ماده” که در اندازه ی واقعی در سال 1950 ساخته شده است (4/71*1/143*7/117 سانتیمتر) ترکیبی است از یک قفسه سینه از سبد حصیری، برگ نخل برای ستون فقرات و پوزه ی بز، دو گلدان سرامیکی به عنوان پستان و یک سری خرده ریز های دیگر که قالب گیری و ریخته گری شده و به طرز شگفت انگیزی به یکدیگر جوش داده شده اند. محققان می گویندکه بسیاری از این اشیاء در نزدیکی استودیوی پیکاسو پیدا شده بودند. این استودیو در شهر والوریس، نزدیک به منطقه ای بوده که سفالگران دور ریزهایشان را می‌ریختند.

البته مجسمه های پیکاسو بیش از 150 اثر بوده که در این مقاله به تقسیم بندی بر اساس مواد مصرف شده توسط وی و معروف ترینشان پرداختیم. کنجکاوی لازم برای پیگیری بیشتر، هنرپژوهان را به ادامه ی راه ترغیب می نماید.