رابرت ردفورد، بازیگر و فیلم‌ساز پرآوازه آمریکایی و برنده جایزه اسکار، امروز سه‌شنبه ۱۶ سپتامبر در ۸۹ سالگی در خانه‌اش در ایالت یوتا چشم از جهان فروبست. به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، او در آرامش و در خواب درگذشت؛ پایانی آرام برای هنرمندی که شش دهه از زندگی‌اش را وقف سینما، هنر و کنشگری اجتماعی کرد.
ردفورد که از او با لقب «فرشته سپید موی سینمای آمریکا» یاد می‌کردند، با نقش‌آفرینی‌های فراموش‌نشدنی در آثاری چون بوچ کسیدی و ساندنس کید (۱۹۶۹)، نخستین گام‌ها، مردان رئیس‌جمهور (۱۹۷۶)، گتسبی بزرگ (۱۹۷۴) و خارج از آفریقا (۱۹۸۵) به چهره‌ای ماندگار در تاریخ هالیوود بدل شد. چهره کلاسیک، نگاه آبی و کاریزمای او باعث شد همواره در یادها به‌عنوان یکی از نمادهای سینمای آمریکایی بماند.
او در طول کارنامه‌اش بیش از ۷۰ نقش ایفا کرد و در کنار ستارگانی چون پل نیومن، مریل استریپ، جین فوندا و تام کروز روی پرده سینما درخشید. هرچند اسکار بهترین بازیگر هرگز نصیبش نشد، اما در سال ۲۰۰۲ آکادمی اسکار جایزه یک عمر دستاورد هنری را به او اهدا کرد.
ردفورد از سال ۱۹۸۰ با فیلم مردم عادی پا به دنیای کارگردانی گذاشت و همان نخستین اثرش برای او اسکار بهترین کارگردانی را به ارمغان آورد. او سپس با آثاری چون رودخانه‌ای در میان جریان دارد (۱۹۹۲) و مردی که با اسب‌ها نجوا می‌کرد (۱۹۹۸) بار دیگر توانایی‌های خود در پشت دوربین را نشان داد.
اما میراث ردفورد فراتر از نقش‌آفرینی و کارگردانی بود. او در سال ۱۹۸۱ «بنیاد ساندنس» را بنیان نهاد و جشنواره فیلم ساندنس را به مرکزی جهانی برای شکوفایی سینمای مستقل بدل کرد. کارگردانانی چون کوئنتین تارانتینو، استیون سودربرگ و دارن آرونوفسکی نخستین گام‌های مهم خود را در همین جشنواره برداشتند.
ستارگان بسیاری پس از درگذشت او یادش را گرامی داشتند. مریل استریپ در بیانیه‌ای نوشت: «یکی از شیران رفت. در آرامش بخواب، دوست عزیزم.» جین فوندا او را «انسانی والا در همه وجوه» خواند و گفت: «او نماینده آمریکایی بود که هنوز باید برایش بجنگیم.» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز در پیامی اظهار داشت: «دورانی بود که هیچ‌کس از او برتر نبود.»
زندگی شخصی ردفورد نیز خالی از اندوه نبود. او دو تن از چهار فرزندش را در جریان زندگی از دست داد؛ نخست پسر نوزادش اسکات و سپس دیوید جیمز، مستندساز، که در سال ۲۰۲۰ بر اثر سرطان درگذشت.
رابرت ردفورد نه‌تنها یک ستاره جهانی، بلکه نمادی از پیوند هنر و تعهد اجتماعی بود. او تا واپسین سال‌های زندگی‌اش همواره بر حفاظت از طبیعت، دفاع از حقوق بومیان آمریکا و پاسداری از سینمای مستقل پافشاری کرد. امروز، با خاموشی او، جهان سینما یکی از بزرگ‌ترین صداهای خود را از دست داد، اما میراثش در پرده‌های نقره‌ای و در جشنواره ساندنس برای همیشه زنده خواهد ماند.
