با گذشت یک فصل پر فراز و نشیب و بحرانی ناشی از ویروس کویید-۱۹ و با وجود لغو برگزاری یکی از مهمترین و معتبرترین جشنواره های فیلم در سراسر دنیا، همچنان بسیاری از علاقمندان به سینما، به پخش فیلمهای منتخب به صورت آنلاین امیدوارند.
جشنواره‌ی کن که سال ۲۰۱۹ را با انتخاب فیلمهای ارزنده‌ای از جمله “درد و افتخار“، “سیمای زنی در آتش”، “روزی روزگاری در هالیوود”، “آتلانتیکس” و فیلم دلهره‌آور “پارازیت” که مورد تحسین و اقبال عمومی همگان و بسیاری از منتقدان و سینما دوستان جهان قرار گرفت، را به خوبی پشت سر گذاشت.
فیلم “پارازایت” پس از کسب جایزه‌ی نخل طلا از جشنواره‌ی کن ۲۰۱۹، نه ماه بعد نیز موفق به دریافت جایزه‌ی بهترین فیلم و بهترین فیلم خارجی زبان، و همچنین بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی و جایزه‌ی بهترین کارگردانی از آکادامی اسکار شد، که این اتفاق، یک اتفاق زبانزد در طول تاریخ آکادمی اسکار و همگرایی نادر میان هالیوود و صنعت جهانی فیلم بود.
بسیاری از سینما دوستان و کسانی که در صنعت سینما مشغول بکارند، معتقدند؛ که همواره این آکادمی به انتخاب‌های جشنواره کن توجه ویژه‌ای نسبت به سایر فستیوالهای معتبر جهانی فیلم، نظیر جشنواره‌ی ونیز، تلوراید و تورنتو دارد.
جشنواره‌ی فیلم کن به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای سینمایی جهان که می‌بایست، طبق روال هرساله از تاریخ ۱۲ تا ۲۳ می برگزار می شد، با این وضعیت واژگون شده‌ی بحرانی، و فراگیری ویروس کرونا، در ابتدا به تعویق افتاد و سپس بعد از اعلام وضعیت اضطراری و با تصویب قانون ممنوعیت تجمع در کشور فرانسه به طور کل لغو شد.این اولین تعطیلی جشنواره کن بعد از سال ۱۹۶۸ بود، که بدلیل ناآرامی‌های گسترده سیاسی مربوط به انقلاب فرهنگی فرانسه که موجب تعطیلی و لغو این رویداد گشته بود و با بررسی کل تاریخچه‌ی این رویداد فرهنگی و هنری، تنها در همین دو مرتبه، چنین اتفاق زبانزد و نادری پیش آمده است.
پیش بینی ها از نحوه‌ی برگزاری این جشنواره در شرایط ویژه موجود در جلسه‌ای در روز چهارشنبه سوم ژوئن در پاریس توسط، تیری فرماکس مدیر هنری و مدیر فستیوال آقای پیر لسکور ، و اسپارک لی رییس هیات داوران، به همراه لیست ۵۶ فیلم منتخب پرده برداری شد.
به دنبال موفقیت فیلم “پارازیت”، در جشنواره‌ای که همواره توجه خاصی به فیلمهای کره‌ای نشان داده، فرماکس همچنین از انتخاب دو فیلم کره‌ای دیگر نیز خبر داد؛ “بهشت: به سوی سرزمین خوشبختی” ساخته‌ی ایم سانگ سو و “شبه جزیره” ساخته یان سانگ-هو.
فیلم “گزارش فرانسوی“ ساخته وس‌اندرسون ، فیلم“بندتا” ساخته پل ورهوفن، فیلم “روی صخره ها” ساخته سوفیا کاپولا و محصول انیمیشنی پیکسار به نام “روح” عنوان فیلمهایی است، که در میان لیست فیلمهای منتخب امسال به چشم می آیند.
فیلمهای عنوان شده، که طبق برنامه‌های جشنواره، قرار بود امسال به نمایش دربیایند، با شرایط فعلی موجود؛ مجبورند، حداقل تا جشنواره سال آینده برای نمایش صبر کنند.
این فیلمهای منتخب بابرچسب و نشان کن ۲۰۲۰، در راستای همکاری این جشنواره با دیگر فستیوالهای سینمایی مانند: تلوراید آمریکا، تورنتو کانادا، و سن-سباستین اسپانیا و همچنین فستیوال نیویورک آمریکا، نیز به نمایش در خواهند آمد.
اولین عنوان فیلمی که در لیست فرماکس که مورد توجه همه ی سینما دوستان نیز قرار گرفته، فیلم “گزارش فرانسوی” است، فیلمی در ژانر کمدی، ساخته‌ی وس اندرسون؛ کارگردان آمریکایی، و سازنده‌ی فیلم “هتل بزرگ بوداپست“ که موفق به دریافت چند جایزه‌ی اسکار و همچنین انیمیشن “آقای فاکس شگفت انگیز ” که نیز کاندیدای دو جایزه اسکار ۲۰۱۰ شده، است.
این فیلم که الهام گرفته از زندگی واقعی کارکنان مجله‌ی مشهور نیویورکر است، در یک شهر تخیلی فرانسوی جریان دارد، و قرار بر این بود که بازیگرانی نظیر ببنیسیو دل تورو، تیلدا سوینتن، لئا سیدو، بیل مری، اوون ویلسون و تیموتی شالامی را به فرش قرمز جشنواره کن بکشد.
فیلم-انیمیشن دیگری که نمایش آن به تاخیر افتاده انیمیشن “روح” با صداپیشگی جیمی فاکس و تینا فی، داستان موسیقی دانیست که علاقه‌ی خود را به موسیقی باخته است و تجربه‌های فراماواریی دارد .
این فیلم-انیمیشن ساخته کارگردان آمریکایی پیت داکتر است، که سازنده‌ی انیمیشن‌های محبوب “کارخانه‌ی هیولاها” و انیمیشن “درون و بیرون ” است، که هر دو این انیمیشن‌ها محصولی مشترک حاصل از همکاری این کارگردان با کمپانی پیکسار است، که توانسته با حضورشان در فستیوالهای پیشین کن و آکادامی اسکار موفق به کسب جوایز متعددی شوند.
از دیگر فیلمهای منتخب جشنواره کن ۲۰۲۰، که توجهات زیادی را به خود معطوف کرده است، فیلم “ آمونیت” است، که درامایی عاشقانه است که در قرن ۱۹ میلادی می‌گذرد. این فیلم با بازی کیت وینسلت و سورشا رونان، دومین فیلم بلند ساخته‌ی کارگردان بریتانیایی فرانسیس لی است، وی همچنین در کارنامه کاری‌اش فیلم موفق “سرزمین ِخود خدا” در سال ۲۰۱۷ دارد، که نامزد بهترین فیلم جوایز فیلم بفتا شده بود.
استیو مک کویین بریتانیایی ، اولین کارگردان سیاه پوستی است که در سال ۲۰۱۴ موفق به کسب جایزه بهترین فیلم از آکادمی اسکار برای فیلم “۱۲ سال بردگی” شده است، دو فیلم منتخب داستانی مک کویین ، فیلمهای “ صخره ی عشاق” و “مانگرو” که در واقع دو قسمت از مینی سریال یا همان انتولوژی “تبر کوچک”است.
فیلم “صخره ی عشاق“روایت عاشقانه و فیلم “مانگرو” روایت داستان گروهی از فعالان حقوق سیاه پوستان انگلیسی است، که مورد آزار و اذیت پلیس پس از دستگیری در تظاهرات قرار می‌گیرند.
موضوع فیلم “مانگرو” خشونت پلیس علیه اقلیت‌های نژادی و نزدیک به تیتر خبرهای این روزهاست، و طبق بیانیه‌ی منتشر شده از سوی مدیر هنری جشنواره‌ی کن، به خواسته‌ی مک کویین این دو فیلم تقدیم به جورج فلوید و همه‌ی رنگین پوستان و سیاه پوستانی شد که به دلیل رنگ پوستشان، دیده نشدند و یا کشته شدند.
پیش از همه‌گیری ویروس کورونا و مطابق رویه‌ی هر ساله، نشست‌های مطبوعاتی جشنواره کن هیجان انگیز، پر سر و صدا و گاهی بحث برانگیز بوده است. معمولا روزنامه‌نگاران و خبرنگاران و منتقدان، فرموکس را در رابطه با چرایی عدم حضور آثار کارگردانان از برخی کشورها و همچنین نادیده گرفته شدن برخی فیلمهای با کیفیت از قلم افتاده و دلایل عدم انتخاب و غیبت شان، در جشنواره، سوال پیچ می‌کنند، و همچنین از امتناع مداوم اجازه به حضور فیلمهای تولید شده، “ نتفلیکس” در بخش مسابقه، به دلیل قوانین این جشنواره می‌پردازند.
اعلان جشنواره کن، که در روز چهارشنبه سوم ژوئن به دلیل وضع قانون فاصله گذاری اجتماعی در فرانسه به صورت زنده و اینترنتی و در سکوت بی سابقه‌ای ناشی از عدم حضور خبرنگاران و اهالی رسانه، بدون نیش و کنایه برگزار شد.
عمده انتقاد خبرنگارها به فرموکس و کمیته انتخاب وی در سالهای اخیر، کم توجهی به کارگردانان زن در بخش اصلی مسابقه جشنواره است.
پس از رسوایی جنسی تهیه کننده مشهور هاروی واینستین به عنوان فردی همیشه حاضر در صحنه‌ی این جشنواره و با بوجود آمدن جنبش “من هم همینطور” موجب گشت که توجه همگان به سوی نابرابری جنسی موجود در صنعت سینما معطوف گردد.
در این دوره از میان ۵۶ فیلم منتخب، تنها ۱۳ فیلم از کارگردانان زن وجود دارد، که برای مثال فیلم “هفتگانه: داستانی از هنگ کنگ” که توسط ۶ کارگردان ساخته شده و یکی از این کارگردان‌ها زن است.
جشنواره کن که همچنین به دلیل توجه زیاد به کارگردانهای معروف در طی سالهای گذشته مورد انتقاد بسیاری از منتقدان و سینما دوستان قرار می گرفت، در سالهای اخیر تلاش برای ایجاد توازن و بالانس، با توجه ویژه بر فیلمسازان نسل جوان که کمتر دیده شده اند، داشته است؛ و برای نشان دادن تعهد خود به این مسئله، امسال فستیوال به ۱۸ فیلم بلند که توسط فیلم اولی‌ها ساخته شده بود، نشان و برچسب کن ۲۰۲۰ اعطا کرده است.
این فیلمها عبارتند از “اسلالوم” فیلمی ازچارلین فاویور از فرانسه، “باید باد بیفتد” فیلمی از نورا ماتیروسیان از ارمنستان، “جان و سوراخ” فیلمی از پاسکال سیستو از آمریکا، “قدم زدن داخل باد “ فیلمی از وی شوجون از چین است.
تعداد دیگری از کارگردانان بین المللی، که فیلم اولی نیستند، ولی فیلمشان به صورت رسمی در این جشنواره برای اولین بار به چشم می‌آید، فیلمهای “شور ساده” ساخته ی دنیل اربید از لبنان ، “سوآد” ساخته ی آیتن امین از مصر ، “فوریه” ساخته ی کامن کالو از بلغارستان و “نادیا، پروانه” ساخته ی پاسکال پلنته از کانادا است.
در کن ۲۰۲۰ ، که هرساله میزبان کارگردانان بنام مستند بین المللی است ، مایکل دوک و گریگوری کرشاو که نام فیلمشان “شکارچیان ترافل” است، و همچنین فیلمی مستند به نام “سقوط” ساخته‌ی بازیگر مشهور ویگو مورتنسن، که اولین اثر او به عنوان کارگردان است، که خود در این فیلم نیز نقش آفرینی داشته است، از فیلمهای منتخب مستندی است که در این جشنواره شرکت داشته است.
هر دو این فیلمها، امسال در جشنواره فیلم ساندنس پیش از همه‌گیری ویروس کرونا برگزار شده بود، به نمایش در آمده بودند.
عدم تمایل جشنواره کن به لغو شدن این رویداد در پی بحران جهانی سلامتی، دلیلی برای تمسخر در ماه های اخیر نیز شد. فرماکس در حین انتشار بیانیه در روز سوم ژوئن، اذعان داشت؛ که بر خلاف هرسال که ناامیدی و نا آرامی بی سابقه ای را با خود به همراه داشته، خیلی‌ها متشکر این بودند که او و برگزارکنندگان این رویداد، به راحتی تسلیم برگزار نشدن جشنواره کن نشدند.
و او با شوخی می‌گوید“ما خیلی تحت تاثیر محبتتان قرار گرفتیم و تصمیم بر آن داریم که جشنواره سال بعد را نیز لغو کنیم، چرا که با لغو کردن رویداد امسال بسیار مورد تمجید قرار گرفتیم !”
با استناد بر آخرین شواهد و گزارش ها از این رویداد فرهنگی بزرگ، همچنان می‌توان به نمایش فیلمهای منتخب در این جشنواره امیدوار بود، بخش بازار این جشنواره به عنوان یکی از مهمترین بازارهای جهانی فیلم در سراسر دنیا که استثناً در این دوره به صورت آنلاین برگزار می‌شود، شامل غرفه‌هایی مجازی برای ارتباط مابین فروشندگان و تولیدکنندگان فیلم، و همچنین برگزاری جلسات گروهی مجازی بین پخش کنندگان و فروشندگان و مدیران فستیوالهای مطرح است و همچنین موجبات نمایش فیلمهای بخش بازار امسال را به صورت آنلاین فراهم آورده است، که از تاریخ بیست و دوم تا بیست و ششم ژوئن در حال برگزاریست.
