راه آهن سراسری ایران روز یکشنبه 3 امرداد 1400 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
در حالی که چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو پس از وقفه به صورت آنلاین برگزار شد، اعضا موافقت خود را با ثبت راه آهن 1394 کیلومتری ایران که خلیج فارس را به دریای خزر متصل میکند، اعلام کردند. به این ترتیب، راهآهن شمال – جنوب نخستین میراث صنعتی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو لقب گرفت.
کار ساخت راه آهن سراسری ایران در سال 1306 در دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی آغاز شد و در سال 1314 خورشیدی به عنوان نخستین راه آهن مدرن ایران به بهرهبرداری رسید. خطوط ریلی شمال- جنوب توانستند با وجود پیچیدگیهای فنی بسیار، از رشتهکوهها، رودخانهها، دشت و بیابانها گذر کرده و بندر ترکمن (بندر شاه) را به بندر امام خمینی (بندر شاهپور) متصل کنند.
راه آهن سراسری ایران دارای ۱۷۴ پل بزرگ، ۱۸۶ پل کوچک، و ۲۲۴ تونل (شامل ۱۱ تونل مارپیچ) است و هزینههای آن برخلاف دیگر پروژههای بزرگ، از محل مالیات ملی ایران تامین شده است. یونسکو این پروژه عظیم را همکاری پیروزمند دولت وقت ایران و ۴۳ پیمانکار از چندین کشور عنوان کرده است.
دیگر پیشنهاد ایران برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو، پرونده منظر فرهنگی اوارامانات (هورامان) است که قرار است در جلسه روز سه شنبه کمیته میراث جهانی یونسکو درباره آن تصمیم گیری شود.
علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پیامی ثبت راه آهن سراسری ایران در فهرست یونسکو را شادباش گفت.
از دیگر آثار مهم ایرانی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم میخورد میتوان به نیایشگاه چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان در شهر اصفهان، تخت سلیمان، مجموعه ارگ بم، مجموعه پاسارگارد، گنبد سلطانیه و محوطه بیستون اشاره کرد.