از دوره نخستین فرعون ها پنج هزار سال پیش، فرمانروایان، تاریخ را دستاورد های خود و نیاکانشان نمایانیده اند. تو گویی که همچو ” بزرگمردانی” شهر ها و آثار تاریخی را ساخته و سبب رونق شده اند و بانیِ کارهای بزرگ یا پیروزی های نظامی بوده اند. و برعکس ” بد کاران” لابد مسئول تمام نابکاری های عالم اند. بر پایه این تعبیر از تاریخ ، شناخت تنها عبارت است از توانایی به یادسپاری این سیاهه ها، به روش ” انسان حافظه” یا ” مغز متفکر” رقیب این روش، تعبیر جستجو های سطحی تاریخی است که به درک معنای گذشته و اکنون کمکی نمی کند. آنچه مسلم است این است که تاریخ پایان نیافته و نیاز به درک خصیصه های عمده آن مثل همیشه امری با اهمیت است.
۲۹ آذر ماه ۱۳۹۸ ، گالری باوان (با فضایی بسیار مناسب) با نمایشگاهی تحت عنوان ” حادِث” به کیوریتوری زهرا قیاسی افتتاح شد و آثاری به معنی واقعی کلمه معاصر و صاحب اندیشه از چند هنرمند جوان و با فکر در آن به نمایش درآمده بود، که هریک از آنها جای تامل و تعمق بسیار دارد.
چیدمان نمایشگاه و جای گیری آثار در گالری به صورت نسبتا موفقی ارائه شده بود، وجود فضاهای خالی خود به تفکر و تامل بیننده نسبت به هر اثر کمک شایانی می کرد، کما اینکه در بسیاری از گالری ها و نمایشگاه ها به این موضوع مهم اهمیتی داده نمی شود، و این موضوع به خودی خود یکی از نقاط مثبت این نمایشگاه است.
عمده آثار این نمایشگاه نه اثر ساخته شده ی مستقیم توسط هنرمند است بلکه دارای ایده و خوانش های متفاوت و جالبی است از روایت های تاریخی و گوناگونی که به صورت یک بی زمانی و بی مکانی مطلق ارائه شده اند حال آنکه هر اثر به تنهایی از دل یک روایت حقیقی تاریخی بیرون آمده است، این نمایشگاه در پی یافتن حقایقی است که در دل تاریخ اتفاق افتاده اند اما هیچ نشانی از واقعیت آنها در دسترس نیست.
به راستی چه کسی می تواند درک کند بدکاران تاریخ چگونه عذاب خوردن گوگرد را تحمل می کردند و یا از کجا می توان فهمید تاریخنامه ها و اسناد تاریخی موجود دقیقا چنین هست که بوده است؟ چگونه انسان قرن ۲۱ اینگونه بی اعتنا نسبت به آمارهای عجیب و غریب و با فاصله ی کشته شدگان نبرد های تاریخی می گذرد و کمترین اهمیتی برای جان حتی یک انسان قائل نمی شود ، چه رسد به میلیون ها انسان کشته شده در طول تاریخ . همه آثار این نمایشگاه به بهترین شکل ممکن می توانند مخاطب خود را تحت تاثیر قرار دهند مخاطبی که خود در جهان صنعت زده امروز از جنگ و خشونت در امان نیست اما نسبت به همین جنایات بی تفاوت است، به راستی آیا هجمه ی زیاد این همه جنایت ما را بی اعتنا کرده است؟
زهرا قیاسی با انتخاب های کاملا درستش به عنوان کیوریتور ، روایت های گوناگون تاریخی ای را از انسان ها و اشیایی گرد هم می آورد که دریچه ای بر روی انسان بی تفاوت امروز می گشاید تا بیشتر بر سیر اتفاقات کوچک و بزرگ تاریخی درنگ کند ، اتفاقاتی که خود به تنهایی می توانند زندگانی چندین نفر را تحت تاثیر قرار دهند. در انتها جا دارد که هنرمندان این نمایشگاه را ، بخاطر بیان شیوا ،گاهی کنایه آمیز و نقادانه شان تحسین کنم.
