تقریبا در هر کجای دنیا که به سوپرمارکت بروید، یک دانه موز سایز متوسط را میتوانید به قیمت ۱۰ تا ۵۰ سنتِ دلار(میانگین ۳۰ سنت) بخرید اما یک دانه موز که با نوار چسب نقرهای به دیوار چسبیده ممکن است در حراجی ساتبیز در نیویورک بیش از ۱.۵ میلیون دلار فروخته شود.
موز زردی که با نوار چسب نقرهای به دیوار سفید چسبانده شده، اثری با عنوان «کمدین»، اثر هنرمند ایتالیایی موریتسیو کاتلان (Maurizio Cattelan) است. این اثر نخستین بار در سال ۲۰۱۹ در نمایشگاه هنر بازل در میامی Art Basel) Beach Miami) عرضه شد و بسیار بحثبرانگیز شد.
برخی منتقدان آن را یک شوخی ارزیابی کردند و گروهی دیگر آن را نشانهای از اعتراض به وضع موجود هنر مدرن دانستند. این موز چند باری هم خورده شده است.
از جمله، دیوید داتونا، هنرمند آمریکایی در دسامبر ۲۰۱۹ این موز را از دیوار کند و خورد. او در جمع خبرنگاران و مخاطبانی که احاطهاش کردهبودند کار خودش را یک اجرای هنری با نام «هنرمند گرسنه» توصیف کرد. البته هر بار موز دیگری جایگزین شده است. استقبال مخاطبان از این اثر و درخواست بالای آنها برای گرفتن عکس سلفی با این موز موجب شد تا مدتها از دید همگان پنهان شود.
بنا به اعلام گالری پروتن (Perrotin)، تا کنون سه نسخه از این اثر بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار دلار فروخته شده است.
اما این روزها ارزش تقریبی این اثر هنری مفهومی بین ۱.۵ تا ۲.۳ میلیون دلار برآورد شده، اثری که روز ۲۰ نوامبر در حراجی ساتبیز چکش خواهد خورد.
دیوید گالپرین، رئیس ساتبیز در نیویورک در مورد این حراج میگوید: «آنچه که هنگام خرید کمدین صاحب میشوید، خود موز نیست، بلکه گواهی اصالت است که به صاحب آن اجازه و اختیار میدهد تا این موز و نوار چسب را بر روی دیوار خود بهعنوان یک اثر هنری اصلی از موریتسیو کاتلان بازتولید کند.»
او میافزاید: «آنچه که کاتلان انجام میدهد این است که با گشودن دریچهای به روی هنر معاصر، این سوال را مطرح میکند که ما چگونه پدیدهای را به عنوان اثر هنری تعریف میکنیم و به آثار هنری ارزش میدهیم؟»
در همین حال، کلوئه کوپر جونز، استادیار دانشکده هنر دانشگاه کلمبیا، میگوید: «ممکن است هدف از ارائه کمدین فراتر از مسخره کردن افراد ثروتمندی باشد که مدام به دنبال خرید آثار هنری هستند. هر چند که کاتلان اغلب به عنوان یک “هنرمند حقهباز” شناخته میشود اما آثار او اغلب حاوی نوعی طنز تلخ است. او اغلب به دنبال راههایی برای تحریک ماست، نه فقط به خاطر تحریک، بلکه برای این که از ما بخواهد تا به برخی از تاریکترین بخشهای تاریخ و خودمان نگاه کنیم و موز جنبه تاریکی دارد، میوهای با تاریخ درهم تنیده با امپریالیسم، استثمار نیروی کار و قدرت شرکتهای چندملیتی.»
کمدین تقریباً همزمان با حراج یکی از نقاشیهای مشهور مجموعه نیلوفرهای آبی اثر امپرسیونیست فرانسوی کلود مونه توسط ساتبیز با ارزشی حدود ۶۰ میلیون دلار عرضه میشود. دیوید گالپرین، رئیس ساتبیز در نیویورک یادآوری میکند که امپرسیونیسم نیز در زمان آغاز این جنبش، هنر بهشمار نمیرود.